Выселение армян из Шаумянского района НКР 13 июня 1992 года

Выселение армян из Шаумянского района НКР 13 июня 1992 года:

25 Сентября 2012 года в интервью с бывшим министром обороны Азербайджана Рагимом Газиевым тот буквально сказал:

"Благодаря моим хорошим отношениям с Грачевым, мы при разделе имущества советских войск (которые покинули страну всего за три месяца) получили намного больше, чем предусматривалось. Не забывайте и про Агдеринскую операцию, которую провели российские десантники. Армянам там хорошенько надавали. А ведь приказ помочь нам дал именно Грачев. Не стоит забывать, что тогда мы освободили 52% территории бывшей НКАО. И это благодаря поддержке российских войск. "

Программа на Рен-ТВ, как российские офицеры становились наемниками в армяно-азербайджанском конфликте:

Фильм Паскалевой о бесчинствах наемников в Шаумяне

Последний день в Шаумяне

Մի նկարի պատմություն: Շահումյանի հանձնումը

Այս նկարը շատ է շրջանառվում ինտերնետում:  Շահումյանցի կին է` զենքը ձեռքում:

Նկարը ցավալի զգացմունքներ է միշտ առաջացնում ինձ մոտ, քանի որ այստեղ պատկերված է մեկ այլ կին` հետևում նստած Վարսենիկ Ղազարյանը, ով անհայտ կորավ հունիսի 13-ին: 

Այդ օրերին` Շահումյանում ունեցանք 289 անհայտ կորած կամ զոհված, որոնց անունները տպված են և հայտնի: Որևէ հուշարձան նրանց հիշատակին առ այսօր չկա:

Մեկ շաբաթից` հունիսի 13-ին կլրանա Հյուսիսային Արցախի` 20000 հայ բնակչություն ունեցող, 11 հայկական շեներով` Շահումյանի շրջանի հանձնման 22-րդ տարին:

Շահումյանի թեման շատ անհարմար է "հաղթանակներով" պարծեցող հայ գեներալների համար:

Շահումյանի թեման շատ անհարմար է ԼՂՀ պատմությունը կեղծողների համար, որոնք չեն ցանկանում հիշատակել, որ ԼՂՀ-ն ձևավորվել է նախկին ԼՂԻՄ-ի ու Շահումյանի շրջանի հիման վրա:

Շահումյանի թեման շատ անհարմար է Հայաստանի նախագահների համար, որովհետև բոլոր երեքն էլ  կապված են այս պարտության պատասխանատվության հետ:

Շահումյանի ռազմական ու քաղաքական ղեկավարներից քչերն են այսօր կենդանի:

Մի մասը զոհվել է, մի մասը` սպանվել, մյուս մասը` արտագաղթել: 

Իսկ ինչն ավելի ցավալի է, մի մասն էլ` պաշտոններով գայթակվել: Ինչ-ինչ, բայց պաշտոններով շատ-շատերին այսօրվա իշխանավորները կարողանում են գայթակղել:

1992 թ.Ազատամարտ թերթ

Աշոտ Նավասարդյանը (ՀՀԿ նախագահը) 1992 թ. հունիսի 13-ի Շահումյանի հանձնման մասին ասել է` "Կարելի է կարծել, որ ինչ-որ մակարդակներում տեղի է ունեցել ուղղակի փոխանակություն":

Վազգեն Մանուկյանը Շահումյանի մասին է ասել` "Թող մեծամտություն չթվա, բայց եթե մնայի պաշտպանության նախարարի պաշտոնում հաստատապես կբարցրացնեի նաեւ Շահումյանի շրջանի վերադարձման հարցը։"

Տիգրան Թորոսյան` "Վստահ եմ, որ թե ՀՀ, թե ԼՂՀ ներկայացուցիչները գրավյալ տարածքների վերաբերյալ բոլոր քննարկումների ժամանակ պետք է մշտապես հիշեցնեն, որ նման կարգավիճակ ունեն Շահումյանի շրջանը, Գետաշենը, Մարտակերտի եւ Մարտունու շրջանների զգալի մասերը: Սա այն կարեւոր ճշգրտումներից մեկն է, որ պետք է արվի Ղարաբաղյան խնդրի կարգավորման հետագա ընթացքում:"

Հրանտ Մարգարյան - "Շահումյանի անկումից հետո՝ բռնագրավումից հետո, մենք միշտ հետապնդել ենք Շահումյանի ազատագրումը։ Այսօր Շահումյանի հարցը ամենուր հետապնդում ենք քաղաքական մակարդակում, հետամուտ ենք, որ այն մեր պահանջների հիմնական օրակարգում լինի։ Ղարաբաղ ասելով, մենք հասկանում ենք նաեւ Շահումյան, եւ Ղարաբաղի ազատագրման պայքարը չի կարող ավարտված համարվել, քանի դեռ բռնագրավված է հայկական Շահումյանը"։

Վահան Հովհաննիսյան` "Հյուսիսային Արցախը Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության անբաժանելի մասն է. սա պետք է լինի մեր դիրքորոշումը բոլոր բանակցություններում։ Այսօր, երբ Արդբեջանը շարունակում է շահարկել փախստականների եւ ԼՂՀ-ն շրջապատող տարածքների՝ հայերով վերաբնակեցման հարցերը, Հյուսիային Արցախի խնդիրը ստանում է նոր հնչեղություն, եւ մեր դիվանագիտությունը պետք է ճկունություն դրսեւորի այս իրավիճակն անհապաղ օգտագործելու համար։"

Վարդան Օսկանյան` "Շահումյանի հարցը բանակցություններում օրակարգային խնդիր է եւ փախստականների խնդրի, եւ տարածքների համատեքստում: Հայաստանի կողմից այդ հարցը միշտ ակտուալ է պահվում:"

Շահեն Մեղրյան`

§¸³ г۳ëï³ÝÇ é³½Ù³ù³Õ³ù³Ï³Ý å³ñïáõÃÛáõÝÝ ¿ñ: ºÃ» ²¹ñµ»ç³ÝÁ, ãÉÇÝ»Éáí ²äÐ-Ç ³Ý¹³Ù, ѳë»É ¿ñ ³ÛÝ µ³ÝÇÝ, áñ Ù»Ï ³Ý·³Ù ¨ë ϳñáÕ³ó³í û·ï³·áñÍ»É ËáñÑñ¹³ÛÇÝ 4-ñ¹ µ³Ý³ÏÇ áõÅ»ñÁ Ù»ñ ¹»Ù, ³å³ Þ³ÑáõÙÛ³ÝÇ ³ÝÏáõÙÁ å»ïù ¿ Çñáù ¹Çï»É é³½Ù³ù³Õ³ù³Ï³Ý å³ñïáõÃÛáõݦ, ³ëáõÉÇëÇ ³í³ñïÇÝ Çñ ·Ý³Ñ³ï³Ï³ÝÁ ïí»ó Þ.Ø»ÕñÛ³ÝÁ:

²ÛÝáõÑ»ï¨ Ý³ ó³íáí Ýß»ó, áñ ¨° г۳ëï³ÝÇ, ¨° ²ñó³ËÇ áñáß ßñç³Ý³ÏÝ»ñáõ٠ϳñ ³ÛÝ Ùï³ÛÝáõÃÛáõÝÁ, Áëï áñÇ §Þ³ÑáõÙÛ³ÝÁ í»ñçÇÝ Ñ³ßíáí å»ïù ¿ ï³É, ¨ áñ ¹³ ϳñáÕ ¿ ûè³óÝ»É ÁݹѳÝáõñ íÇ׳ÏÁ, ÇÝã-áñ ï»Õ ѳݹÇë³Ý³É ѳٳñÅ»ù` ·ñ³íí³Í ÞáõßÇÇ ¨ ȳãÇÝÇ ÙÇç³ÝóùÇ ¹ÇÙ³ó ¨ ³ÛÉÝ: ²Ûë ÙÇïáõÙÁ Ù»Ýù ÙÇßï ½·³ó»É »Ýù, ѳïϳå»ë ÈÔÐ ¶Ê Ýëï³ßñç³ÝÝ»ñáõÙ ÑÝã»óñ³Í »ÉáõÛÃÝ»ñÇó Ñ»ïá: ò³íáõÙ »Ù, áñ ³Ûëå»ë ¹³ïáÕÝ»ñÁ å³ñ½³å»ë ɳí ã»Ý ׳ݳãáõÙ ÃáõñùÇݦ:

  (²½³ï³Ù³ñï, ÑáõÉÇë, 1992Ã., ÃÇí 28)

Րաֆֆի Հովհաննիսյանը Շահումյանի անկման մասին ` "Այո, ազգային հերոս` մեծ Շահենի գնահատականին համաձայն եմ` մեր ռազմաքաղաքական պարտությունն էր, որը ծնվեց թե առարկայական իրավիճակից, թե՛ մեր ներքին անմիաբանությունից: Դրա համար բոլո՛րս ենք պատասխանատու:"

Այսպիսի պատասխաններ են տվել հարցազրույցներում քաղաքական գործիչները` Շահումյանի մասին :

Թանգարանների գիշեր

Համաեվրոպական "Թանգարանների գիշեր" ակցիան անց է կացվում 10-րդ անգամ:
Մայիսի 17-ին ժամը 18-ից մինչև 24.00 Երևանի թանգարանները անվճար բաց էին բոլոր այցելուների համար:

Երևանում երեկոյան իրարանցում էր:

Մատենադարանում, Երվանդ Քոչարի, Թումանյանի տուն թանգարանում, ուր այցելեցի` ասեղ գցելու տեղ չկար: Անգամ մուտքի մոտ հերթեր էին:

Երվանդ Քոչարի թանգարանի հերթը

Թումանյանի թանգարանի այցելուները

 Մուտքերի մոտ այցելուները սպասում էին, որ մի մասը դուրս գա, որպեսզի նոր մտնեն:
Մատենադարանի մոտ կայանված էին զբոսաշրջիկների մի քանի մեծ ավտոբուսներ:

Ներկայացնեմ մի քանի հետաքրքիր փաստեր այդ ցուցադրություններից:

Մատենադարանում

Այվազովսկու ձեռագիր նամակը: Գրված է հայերեն: Հայկական տառերը հատիկ հատիկ նկարված են: Մեծ նկարիչը փաստորեն ուներ հիանալի ձեռագիր:

Այվազովսկու ձեռագիրը

 Մյուսը` հայոց Մաթևոս կաթողիկոսի հաստատման հրամանն է` ռուս Ալեքսանդր 2-րդ կայսրի կողմից: Ցուցադրությունում այսպիսի նամակներ կային նաև պարսկական շահերի կողմից:
Նրանք էին հաստատում հայոց կաթողիկոսների նշանակումը:

Ինչ-որ նմանություն կա այս հաստատման ձևում նաև մեր օրերում: Թեև ձևափոխված և թաքուն:

Ալեքսանդր 2-րդ կայսրի հրամանը հայ կաթողիկոսի մասին

Նապոլեոնի հրաժարականը, որ գրել է Ֆոնտենբլոյում 1814 թվականին:

Նապոլեոնի կնիքը

 1669 թվականի Էրզրումի Սուրբ Աստվածաշունչը`
Կազմը պետք է ուղղակի տեսնել:

Թումանյանի թանգարանում

Թամար Թումանյանը - բանաստեղծի կրտսեր դուստրը, որի հագուստի տակ թաքցրած Օլգա Թումանյանը բանտից դուրս է բերել "Մի կաթիլ մեղրը" ձեռագիրը:

Պետերբուրգի կալանատունը, որտեղ երեք ամիս պահվել է Հովհաննես Թումանյանը: Թումանյանին երկու անգամ ձեռբակալել են:

Թումանյանին տրված տեղեկանքը, որ նա մեղադրված էր դաշնակների գործով և արդարացված է:

Թումանյանը և իր դուստր Նվարդը Էջմիածնում որբերի հետ 1915 թվականին:

Թումանյանի դագաղը Մոսկվայում հայ մշակույթի տանը:

Մարդիկ ընտանիքներով, ընկերներով երեկ այցելում էին թանգարաններ:
Հերթեր էին:
Այս համաեվրոպական նախաձեռնությունը սպասված է մեր հանրության կողմից:
Ես երեկ թանգարաններում տեսա ծանոթ շատ բժիշկների, դերասանների, գիտնականների, ուսանողների, ուսուցիչների և ուղղակի ընտանիքների:

Եվ գնահատելի է, որ հոսքը պարտադրված չէր, այլ կամավոր: 

Տեխզննում, գույքահարկ, Ապպա: Երկու լավ և երկու տհաճ նկատառում:

Մայիսին միշտ մուծումներն եմ անում ընթացիկ տարվա` գույքահարկ, ԱՊՊԱ, տեխզննում, հողի վարձակալության վճար և այլն:

Այսօր այս ամենը կատարելու համար կորցրեցի 3.5 ժամ:

Մուծումները կատարեցի Արաբկիրի թաղապետարանում, հետո բանկ, ապահովագրական ընկերություն, տեխզնման կայան:

Արաբկիրի թաղապետարանի շենքը իհարկե շատ լավ նորոգել են:
Ցավալի է, որ նույն ջանասիրությամբ պաշտոնյաները չեն նորոգում մանկապարտեզները:

Օրինակ թիվ 26-ը, որը մենք ծնողները փրկեցինք սեփականաշնորհումից և օտարումից դեռ 2011-ին:

1-ին տհաճ նկատառումը

Հողի վարձակալության վճարը մուծելուց` թաղապետարանի այդ սենյակում աչք ծակեց ՀՀԿ-ի կուսակցական դրոշակների խուրձը:
Այն որ պետությունը և այդ կուսակցությունը սերտաճել են այլևս փաստ է: Այն որ չկա դպրոցի, մանկապարտեզի, ԲՈՒՀ-ի, թաղապետարանի ոչ կուսակցական ղեկավար բոլորը գիտեն:

Սակայն հիշեցնեմ Սահմանադրության 2-րդ հոդվածը, որտեղ միակ տեղն է, ուր նշվում է հանցագործության փաստը`
Իշխանության յուրացումը որևէ կազմակերպության կամ անհատի կողմից հանցագործություն է:

Թաղապետարանը դա պետական հիմնարկ է և ոչ կուսակցական: ՀՀԿ-ի դրոշներ այնտեղ չեն կարող լինել` Հայաստանի դրոշից բացի:

2-րդ տհաճ դիտարկումը

Առաջին հարկում մեքենայի գույքահարկը մուծելուց ստացա զրոյական քաղվածք, որպեսզի գնամ բանկում տեխզզնման կտրոնը վերցնեմ:
Տեխզննման կտրոնը ունի երկու մաս` մեկը կպցնում եք մեքենայի դիմապակու վրա, մյուսը ներկայացնում եք տեխզնման կայանում, որպեսզի մուծումների դիմաց մեքենան զննեն:

Դուք բանկում մուծում եք տեխզնման ծառայության համար, որպեսզի կայանում մեքենան այդ կտրոնով զննեք, որից հետո կտրոնը տեխզնման կայանում կնքվում է:

Ուրեմն Արաբկիրի թաղապետարանի 114 սենյակի վրա գրված էր "Տեխզնման խորհրդատվություն":

Ես էլ մտա, որ խորհուրդ հարցնեմ:
Ինձանից առաջ կանգնածները փող էին տալիս այդ խորհրդատուին, նա էլ ասում էր ժամը 5-ին կգաք կնքած կտրոնը ստանաք: Ես հասկացա ինչ է կատարվում և հրաժարվեցի նրա Չծառայությունից:
Գնացի և զննեցի մեքենան, այլապես բա ինչի համար ենք մուծում?

Այդ մարդը արդեն կնքած տեխզնման կտրոնները տալիս է մարդկանց առանց ծառայություն մատուցելու: Թաղապետարանում: Օրը ցերեկով: 

Այսինքն այս գործընթացը ձևական բնույթ է կրում:

3-րդ լավ դիտարկում`

2012 թվականից գործում է ԱՊՊԱ-ի Բոնուս-Մալուս համակարգը, որ ամեն անվթար տարվա համար 3% ԱՊՊԱ պայմանագրի գինը նվազեցնում է: Մաքսիմալ մինչև 50% կարող է այն իջնել:
Իսկ վթարի ժամանակ մեղավոր լինելու դեպքում այն կարող է աճել մինչև 100%:

ԱՊՊԱ գործակալների միջոցով կնքված պայմանագրերը շրջանցում են այդ արտոնությունը և դուք տուժում եք: Օրինակ անցյալ տարի ես կորցրեցի այդ 3%-ը: Բայց այս տարի ապահովագրականի գլխամասում արդեն 6% զեղչ ունեի:

4-րդ լավ դիտարկում`

ԱՊՊԱ կտրոն այլևս պետք չէ դիմապակուն կպցնել: Այն այլևս չի էլ տրվում:

Շիրազ

Այսօր նա դառնում է 100 տարեկան:

Շիրազի մասին առաջին անգամ լսել եմ 2-րդ դասարանում, երբ մեր լիբանանահայ հարևանները Ֆրանսիայից թաքուն բերել էին մագնիտոֆոնի 90 րոպեանոց կասետ` Հայոց դանթեականով:

Դասից շուտ գալիս և տան մի անկյունում միացնում էի այդ հզոր և գաղտնի ձայնագրությունը:

"Հայոց դանթեական"-ը ասմունքող կնոջ ձայնը աշխատում էինք կամաց միացնել տանը, որ հարևանները չլսեն: Այդ թվականներին պատերն անգամ ականջ ունեին:

Քանի որ գիրքը չէի ճարում, գրի էի առել որոշ դրվագներ այդ ձայնագրությունից:

1984-ին մարտն էր: 4-րդ դասարանում էի: Գնում էի Խնկո-Ապոր գրադարան, հերթական գրքերս փոխանակելու:
Կենտրոնի զինկոմիսարիատի կողքից դեպի գրադարան աստիճաններ կային` շատ նեղ և վտանգավոր: Դանդաղ ու զգույշ իջնելուց, լսեցի մելամաղձոտ երաժշտության ձայն:

Ձայնը գալիս էր օպերայի կողմից:

Մոտեցա և տեսա, որ օպերայի բակում, մուտքի վրա Շիրազի մեծ նկարն էր կախված:
Օպերայի բակը լվացված էր և դատարկ:
Աշխատանքային սովորական օր էր սովետական Հայաստանում:
Շիրազն էր մահացել:

Մեծանում է այն կրիտիկական զանգվածը, որը մի պահ կասի. վերջ, արդեն հերիք է

ՍԻՐԱՆՈՒՅՇ ՊԱՊՅԱՆ, Հարցազրուցավար
Հարցազրույց - 18 Ապրիլի 2014, 10:00

Մեր զրուցակիցն է քաղաքացիական ակտիվիստ, ծրագրավորող Արթուր Ղազարյանը

Արթուր, այսօր  «Դեմ եմ» նախաձեռնությունը ՀՀ նախագահի նստավայրի դիմաց ակցիա է անելու։ Մեծ հաշվով, խնդիրը հասավ նախագահին: Ստացվում է՝ հարցը միայն Սերժ Սարգսյա՞նը կարող է լուծել: Արդյոք խնդիրը, ըստ Ձեզ, չի անձնավորվում:

Զարմանալ պետք չէ, քանի որ Սերժ Սարգսյանն ինքն է ստորագրել այդ պարտադիր կուտակային օրենքը: Նա էր մեկ ամիս առաջ ԵԿՄ համագումարում հայտարարել, որ նույնիսկ եթե մարդկանց 80 տոկոսը դեմ էլ լինի` միևնույն է, անցկացնելու են օրենքը: Սերժ Սարգսյանը շատ նեղ վիճակում է հայտնվել, ի դեպ: Նա է, ըստ Սահմանադրության, հանդիսանում պետության գլուխը և հետևում Սահմանադրության պահպանմանը, ապահովում օրենսդիր, գործադիր և դատական իշխանությունների բնականոն գործունեությունը: Այսօր Սահմանադրական դատարանի որոշումից հետո նա պետք է կամ իրականացնի իր պարտականությունը, կամ հայտնվելու է ծիծաղելի վիճակում, քանի որ օրենքի հոդվածները ճանաչվել են հակասահմանադրական:

Այսինքն նախագահն իր բոլոր կառույցներով սխալ է թույլ տվել: Ինքը հիմա պետք է ուղղի այդ սխալը, իսկ հակառակ դրան, նա նոր վարչապետին հանձնարարում է ներդնել այդ չարաբաստիկ օրենքը և կյանքի կոչել: Լրիվ հակառակն է անում:

Նախաձեռնությունն անկանխատեսելի՞ է դարձել իշխանության համար:

Նախաձեռնությունը մի քանի անգամ արդեն ցույց է տվել, որ անկանխատեսելի քայլեր կարող է իրականացնել: Քանի որ այնտեղ հավաքված են մտավոր աշխատանքի, փայլուն խելքի տեր մարդիկ, այլ կերպ չէր էլ կարող լինել: Կարծում եմ, այո, լինելու են անկանխատեսելի և խորը մտածված քայլեր, ինչին անպատրաստ է լինելու այսօրվա ծայրը ծայրին հասցնող ռեժիմը: Կրեատիվ մոտեցումներ անշուշտ լինելու են: Հիշեք, երբ էր կառավարության շենքից նախարար իջել ցուցարարների մոտ, բայց իջան, չէ՞:

Ի՞նչ նկատի ունեք, երբ ասում եք ծայրը ծայրին հասցնող, ռեժիմն ի՞նչ վիճակում է:

Ինչ վիճակում կարող է լինել մի ռեժիմ, որից արդեն ՕԵԿ-ն է հեռանում: ԲՀԿ-ն արդեն նրան հաշվի չի առնում: Դաշնակցությունը ևս չի ցանկանում նրա հետ գործ ունենալ: Վարչապետի նշանակումով Սերժ Սարգսյանը ապացուցեց, որ լուծում չունի: Նա նշանակեց վարչապետի պաշտոնին ուղղակի հավատարիմ տեղապահ: Ընդամենը: Կարծում եմ նրան չհերիքեց այդ 10 օրը: ՀՀԿ-ն, կարծում եմ, պետք է ինքնալուծարվի, որպես սահմանադրական կարգը խախտող կուսակցություն, որն ուղղակիորեն սերտաճել է պետության հետ: Սահմանադրական դատարանը կարող է դա անել: Ի վերջո, մեր Հայաստանի Հանրապետությունը չպետք է կործանվի այդ ուժի պատճառով: Նրանք մնացել են միայնակ թե ներսում, թե դրսում: Իսկ կենսաթոշակայինի շուրջ այս ջղաձգումն ուղղակի ֆինանսական ներդրումներից կտրվելու պատճառով է: Փող է պետք նրանց: Հունվարին պետք է բարձրացնեին բյուջետայինների աշխատավարձը, ձգեցին հուլիսի մեկ: Հիմա էլ հո չեն կարող նորից ձգել: Նրանց դեմ արդեն բյուջետային աշխատողները ոտքի կկանգնեն` երկու անգամ խաբելուց հետո: Հանրապետականը ԱԺ-ում այսօր ունի ընդամենը 69 ձայն` 131-ից: Վաղը արդեն կարող է ավելի քիչ ունենալ: Վիճակը փոխվում է օր օրի: Ժողովրդի և կուսակցությունների գործը պետք է լինի հնարավորինս մեղմ դուրս գալ ծագող քաոսային, անկառավարելի վիճակից: ՀՀԿ-ն հեռանում է և դառնում անցյալ:

Իսկ քաղաքացիական այս շարժումը չպե՞տք է քաղաքացիականից քաղաքականի վերածվի, ինչո՞ւ են ի վերջո խուսափում դրանից:

Շատ լավ հարց է: Ես արդեն մի քանի շաբաթ մտածում եմ այդ հարցի մասին: Իսկ պե՞տք է, որ դառնան: Իրենք մեկ հարց են դրել իրենց առջև, որը արդեն 7 ամիս հետևողականորեն լուծում են, ի դեպ համագործակցելով նաև քաղաքական կուսակցությունների հետ, համադրելով բոլոր ուժերը: Այս ընթացքում պայքարի մեջ ներգրավվել են տասնյակ հազարավոր մարդիկ: Իսկ գիտե՞ք, որ մեկ անգամ պայքարի ելած մարդն այլևս այլ տեսակի մարդ է: Նա արդեն հասարակ սպառող չի, նա գիտակից քաղաքացի է դառնում: Նա այլևս աչք փակող չէ անարդարության դեմ: Տեսեք, վերջին միտինգը մատենադարանի մոտ: Երիտասարդներն ուղղակի ասում են. «Իշխանություններ, դուք արդեն արժանի չեք այս տեսակի ժողովրդին, դուք արդեն շատ հետ եք»: Ժողովուրդը գնում է առաջ, իսկ նրանք արդեն ունակ չեն ղեկավարել: Ակնհայտ սխալներ են գործում իրար հետևից: Նրանք բոլորով պաշտպանում էին հակասահմանադրական օրենքի դրույթները: Սա մեծ հարված էր այդ բուրգին, որը սկսեց արդեն քանդվել:

Ինչո՞ւ, ի վերջո, չի լինում քաղաքացիական ինքնակազմակերպում ոչ թե կոնկրետ խնդրի, այլ ասենք երկիրը այս վիճակից դուրս բերելու ավելի լայն խնդրի ձևակերպման շուրջ: Պատասխանատվությունի՞ց են խուսափում: Չէ՞ որ մեկ խնդրի լուծումով մենք մեծ հաշվով դուրս չենք գալիս այս համակարգից:

Տարբեր շարժումներից, կամաց-կամաց, շերտերով գոյանում և ավելանում է այն կրիտիկական զանգվածը, որը մի պահ կասի. «Վերջ, արդեն հերիք է: Այլևս այսպես չենք կարող առաջ գնալ: Բավական է»: Գիտեք, պայքարի մարդիկ անվերապահորեն իրար հավատում են, մեծ հավատ և փոխօգնություն կա նրանց միջև: Իրոք, մեկ հարցով չեն լուծվում երկրի բոլոր խնդիրները: Բայց պահանջատեր, գիտակից մարդիկ դուրս կբերեն երկիրն այս կանգառից: Պայքարի խմբերի բոլոր քաղաքացիները միմյանց օգնելով, անցյալի սխալներից հետ պահելով, ապահովում են ընդհանուր դինամիկան, որը կա: Յուրաքանչյուր նոր պայքարի օջախ ընդհանուր է: Այստեղ չկա մրցակցություն, այլ կա ուժերի համատեղում, փոխլրացում և առաջընթաց: Հայաստանը հասցրել են այնպիսի արտաքին վտանգների առաջ, որ կամայական չմտածված ամեն քայլ կարող է ճակատագրական լինել: Սա բոլորը գիտակցում են և փորձում են աչալուրջ և զգույշ լինել: Ավելի լայն խնդիր է դրված: Երիտասարդներն ասում են. «Մենք ուզում ենք ապրել մեր երկրում, Մենք ենք տերը, մեր երկրի: Մենք չենք արտագաղթելու: Եվ մենք ուզում ենք ապրել»: Հասկանալի, պարզ ձևակերպում է: Ամեն հաջորդ շարժում ավելի կրեատիվ և հուժկու է, քան նախորդը: Դա նկատելի է: Քաղաքական ուժերը ևս փոխվում են այս շարժումների ընթացքում:

Ակցիայից ի՞նչ պասելիքներ ունեք: Նախորդ անգամ Տիգրան Սարգսյանն իջավ ակտիվիստերի մոտ, հնարավո՞ր է Սերժ Սարգսյանը գա:

Հասկացա. գա և հերթական անգամ ասի` Տարոն, սիրուն չի՞: Նա արդեն հետ չի կանգնի իր սկզբնապես հայտարարված և մի քանի օր վերահաստատած մտքից, չի հրաժարվի անսպառ անտոկոս ֆինանսական աղբյուրից: Բայց Սերժ Սարգսյանը պետք է գոնե հասկանա, որ դեռ մեր երկրում մարդիկ կան, որ իրենից ինչ-որ բան են սպասում: Իր նստավայրի մոտ եկողները նրան համարում են սահմանադրության երաշխավոր: Հույս են կապում դեռ նրա հետ: Իսկ այդպիսիք գնալով քչանում են: Մարդիկ ասելու են` կատարիր պատշաճ քո պարտականությունը, որը սահմանադրության մեջ քո գործն է համարվում:

Հղումը` այստեղ:

Առավոտյան ժամերգություն Վիեննայում

Հուլիսյան կիրակի օր էր: 2009 թվական:

Վիեննայի ժամանակը երկու ժամով հետ է երևանյան ժամային գոտուց, այդ պատճառով առավոտյան շատ շուտ էի արթնանում:

Այդ օրը սակայն սովորականից ավելի շուտ արթնացա: Այս անգամ եկեղեցու բարձր զանգերից:

Մեր Կոնտինենտալ հյուրանոցը ընդամենը մեկ մայթով էր բաժանվում Մարիահիլֆեր քիրշե եկեղեցուց:

Պատուհանս բաց էր: Իսկ եկեղեցու զույգ բարձր գմբեթներից հնչող զանգերի կոչը ուղղակի սենյակ էր լցվում:

Եկեղեցու զանգերը՝ 

Զանգերը կանչում էին առավոտյան պատարագի: 

Արտասահմանյան ուղևորությունների ընթացքում ես անպայման աշխատում եմ ներկա լինել տեղի եկեղեցիների որևէ պատարագին:

Այսօր առիթը ինքն էր եկել:

Մարիա Հիլֆեռ Քիրշե եկեղեցին

Առավոտյան փողոցները մարդաշատ չէին: Չնայած, որ Վիեննան 1.7 մլն-ոց մայրաքաղաք է, օդը շատ մաքուր է` նման մեր դիլիջանյան օդին:

Տարեց պատկառելի տղամարդիկ, կանայք, ինչպես նաև երիտասարդներ շտապում էին ժամերգության:

Եկեղեցու ներսը շքեղ էր:

Եկեղեցու ներսում

Ներսում փոքրիկ անվճար կլոր մոմերը դրված էին սեղաններին:
Ցանկացողները ինքնուրույն վերցնում և դրամը գցում էին պահոցի մեջ:

Ամեն մի նստարանի դարակում կարմիր աստվածաշունչ էր դրված:
Պատարագի յուրաքանչյուր մասնակից, բացում էր քահանայի արտասանվող մասի էջը և ձայնակցում ընդհանուր աղոթքին:

Անմիջապես մուտքի վերևում մեծ երգեհոնն էր:

Երգեհոն

Ես ներսում նստեցի վերջում` ազատ նստարանին: "Հայր մեր"-ից հետո, քահանան սկսեց կարդալ Սուրբ գրքից հատվածներ:

Ներկաները ուշադիր հետևում էին նրան, թերթելով նստարանների դարակներից հանված ավետարանները:

Հոգևորականը ընթերցում էր գերմաներեն: Որոշ աղոթքներ լատիներեն էին:

Բոլորը ժամանակ առ ժամանակ ոտքի էին կանգնում և խաչակնքվում:
Կաթոլիկները, ի տարբերություն ռուսների, մեր նման ձախից աջ են խաչակնքվում:

Դիմացիս տատիկը շրջվեց և գերմաներեն ինչ-որ բան հարցրեց ինձ:
Ես անգլերեն հարցրեցի, թե ինչ է ասում?
Նա հասկացավ, որ գերմաներեն չգիտեմ, և հարցրեց որտեղից եմ եկել?
Ասացի` I am from Armenia.

Այդ Արմենիա բառը նրան ոգևորեց: Դեմքը անմիջապես պայծառացավ, և ասաց,
"Armenia, Great Country. Christian Country"
Եվ գրկախառնվեց ինձ:
Անակընկալի եկա:

Այդ պահին առաջին անգամ ես զգացի, որ մենք հայերս միայնակ չենք այս աշխարհում: Որ մենք ՄԵԾ քրիստոնեական աշխարհի մի մասն ենք:

Ես ուրախ էի, որ մեր նախնիները հեռատեսորեն մեզ միաձուլել են համաշխարհային քաղաքակրթության կրոնին: Թեև ազգությամբ տարբեր ենք, սակայն եվրոպացիների հետ մենք էլ ընդհանուր կապող օղակ ունենք:

Հայաստանյան մեկուսացված և փակուղային իրականությունից հետո այդ զգացմունքը հիանալի էր: 

Այն էլ Հայաստանից այդքան հեռու, սակայն այդքան մտերիմ Ավստրիայում: