Մայիսին միշտ մուծումներն եմ անում ընթացիկ տարվա` գույքահարկ, ԱՊՊԱ, տեխզննում, հողի վարձակալության վճար և այլն:
Այսօր այս ամենը կատարելու համար կորցրեցի 3.5 ժամ:
Մուծումները կատարեցի Արաբկիրի թաղապետարանում, հետո բանկ, ապահովագրական ընկերություն, տեխզնման կայան:
Արաբկիրի թաղապետարանի շենքը իհարկե շատ լավ նորոգել են:
Ցավալի է, որ նույն ջանասիրությամբ պաշտոնյաները չեն նորոգում մանկապարտեզները: Օրինակ թիվ 26-ը, որը մենք ծնողները փրկեցինք սեփականաշնորհումից և օտարումից դեռ 2011-ին:
1-ին տհաճ նկատառումը
Հողի վարձակալության վճարը մուծելուց` թաղապետարանի այդ սենյակում աչք ծակեց ՀՀԿ-ի կուսակցական դրոշակների խուրձը:
Այն որ պետությունը և այդ կուսակցությունը սերտաճել են այլևս փաստ է: Այն որ չկա դպրոցի, մանկապարտեզի, ԲՈՒՀ-ի, թաղապետարանի ոչ կուսակցական ղեկավար բոլորը գիտեն:
Սակայն հիշեցնեմ Սահմանադրության 2-րդ հոդվածը, որտեղ միակ տեղն է, ուր նշվում է հանցագործության փաստը`
Իշխանության յուրացումը որևէ կազմակերպության կամ անհատի կողմից հանցագործություն է:
Թաղապետարանը դա պետական հիմնարկ է և ոչ կուսակցական: ՀՀԿ-ի դրոշներ այնտեղ չեն կարող լինել` Հայաստանի դրոշից բացի:
2-րդ տհաճ դիտարկումը
Առաջին հարկում մեքենայի գույքահարկը մուծելուց ստացա զրոյական քաղվածք, որպեսզի գնամ բանկում տեխզզնման կտրոնը վերցնեմ:
Տեխզննման կտրոնը ունի երկու մաս` մեկը կպցնում եք մեքենայի դիմապակու վրա, մյուսը ներկայացնում եք տեխզնման կայանում, որպեսզի մուծումների դիմաց մեքենան զննեն:
Դուք բանկում մուծում եք տեխզնման ծառայության համար, որպեսզի կայանում մեքենան այդ կտրոնով զննեք, որից հետո կտրոնը տեխզնման կայանում կնքվում է:
Ուրեմն Արաբկիրի թաղապետարանի 114 սենյակի վրա գրված էր "Տեխզնման խորհրդատվություն":
Ես էլ մտա, որ խորհուրդ հարցնեմ:
Ինձանից առաջ կանգնածները փող էին տալիս այդ խորհրդատուին, նա էլ ասում էր ժամը 5-ին կգաք կնքած կտրոնը ստանաք: Ես հասկացա ինչ է կատարվում և հրաժարվեցի նրա Չծառայությունից:
Գնացի և զննեցի մեքենան, այլապես բա ինչի համար ենք մուծում?
Այդ մարդը արդեն կնքած տեխզնման կտրոնները տալիս է մարդկանց առանց ծառայություն մատուցելու: Թաղապետարանում: Օրը ցերեկով:
Այսինքն այս գործընթացը ձևական բնույթ է կրում:
3-րդ լավ դիտարկում`
2012 թվականից գործում է ԱՊՊԱ-ի Բոնուս-Մալուս համակարգը, որ ամեն անվթար տարվա համար 3% ԱՊՊԱ պայմանագրի գինը նվազեցնում է: Մաքսիմալ մինչև 50% կարող է այն իջնել:
Իսկ վթարի ժամանակ մեղավոր լինելու դեպքում այն կարող է աճել մինչև 100%:
ԱՊՊԱ գործակալների միջոցով կնքված պայմանագրերը շրջանցում են այդ արտոնությունը և դուք տուժում եք: Օրինակ անցյալ տարի ես կորցրեցի այդ 3%-ը: Բայց այս տարի ապահովագրականի գլխամասում արդեն 6% զեղչ ունեի:
4-րդ լավ դիտարկում`
ԱՊՊԱ կտրոն այլևս պետք չէ դիմապակուն կպցնել: Այն այլևս չի էլ տրվում:
May 7, 2014
April 27, 2014
Շիրազ
Այսօր նա դառնում է 100 տարեկան:
Շիրազի մասին առաջին անգամ լսել եմ 2-րդ դասարանում, երբ մեր լիբանանահայ հարևանները Ֆրանսիայից թաքուն բերել էին մագնիտոֆոնի 90 րոպեանոց կասետ` Հայոց դանթեականով:
Դասից շուտ գալիս և տան մի անկյունում միացնում էի այդ հզոր և գաղտնի ձայնագրությունը:
"Հայոց դանթեական"-ը ասմունքող կնոջ ձայնը աշխատում էինք կամաց միացնել տանը, որ հարևանները չլսեն: Այդ թվականներին պատերն անգամ ականջ ունեին:
Քանի որ գիրքը չէի ճարում, գրի էի առել որոշ դրվագներ այդ ձայնագրությունից:
1984-ին մարտն էր: 4-րդ դասարանում էի: Գնում էի Խնկո-Ապոր գրադարան, հերթական գրքերս փոխանակելու:
Կենտրոնի զինկոմիսարիատի կողքից դեպի գրադարան աստիճաններ կային` շատ նեղ և վտանգավոր: Դանդաղ ու զգույշ իջնելուց, լսեցի մելամաղձոտ երաժշտության ձայն:
Ձայնը գալիս էր օպերայի կողմից:
Մոտեցա և տեսա, որ օպերայի բակում, մուտքի վրա Շիրազի մեծ նկարն էր կախված:
Օպերայի բակը լվացված էր և դատարկ:
Աշխատանքային սովորական օր էր սովետական Հայաստանում:
Շիրազն էր մահացել:
Շիրազի մասին առաջին անգամ լսել եմ 2-րդ դասարանում, երբ մեր լիբանանահայ հարևանները Ֆրանսիայից թաքուն բերել էին մագնիտոֆոնի 90 րոպեանոց կասետ` Հայոց դանթեականով:
Դասից շուտ գալիս և տան մի անկյունում միացնում էի այդ հզոր և գաղտնի ձայնագրությունը:
"Հայոց դանթեական"-ը ասմունքող կնոջ ձայնը աշխատում էինք կամաց միացնել տանը, որ հարևանները չլսեն: Այդ թվականներին պատերն անգամ ականջ ունեին:
Քանի որ գիրքը չէի ճարում, գրի էի առել որոշ դրվագներ այդ ձայնագրությունից:
1984-ին մարտն էր: 4-րդ դասարանում էի: Գնում էի Խնկո-Ապոր գրադարան, հերթական գրքերս փոխանակելու:
Կենտրոնի զինկոմիսարիատի կողքից դեպի գրադարան աստիճաններ կային` շատ նեղ և վտանգավոր: Դանդաղ ու զգույշ իջնելուց, լսեցի մելամաղձոտ երաժշտության ձայն:
Ձայնը գալիս էր օպերայի կողմից:
Մոտեցա և տեսա, որ օպերայի բակում, մուտքի վրա Շիրազի մեծ նկարն էր կախված:
Օպերայի բակը լվացված էր և դատարկ:
Աշխատանքային սովորական օր էր սովետական Հայաստանում:
Շիրազն էր մահացել:
April 18, 2014
Մեծանում է այն կրիտիկական զանգվածը, որը մի պահ կասի. վերջ, արդեն հերիք է
ՍԻՐԱՆՈՒՅՇ ՊԱՊՅԱՆ, Հարցազրուցավար
Հարցազրույց - 18 Ապրիլի 2014, 10:00
Մեր զրուցակիցն է քաղաքացիական ակտիվիստ, ծրագրավորող Արթուր Ղազարյանը
Արթուր, այսօր «Դեմ եմ» նախաձեռնությունը ՀՀ նախագահի նստավայրի դիմաց ակցիա է անելու։ Մեծ հաշվով, խնդիրը հասավ նախագահին: Ստացվում է՝ հարցը միայն Սերժ Սարգսյա՞նը կարող է լուծել: Արդյոք խնդիրը, ըստ Ձեզ, չի անձնավորվում:
Զարմանալ պետք չէ, քանի որ Սերժ Սարգսյանն ինքն է ստորագրել այդ պարտադիր կուտակային օրենքը: Նա էր մեկ ամիս առաջ ԵԿՄ համագումարում հայտարարել, որ նույնիսկ եթե մարդկանց 80 տոկոսը դեմ էլ լինի` միևնույն է, անցկացնելու են օրենքը: Սերժ Սարգսյանը շատ նեղ վիճակում է հայտնվել, ի դեպ: Նա է, ըստ Սահմանադրության, հանդիսանում պետության գլուխը և հետևում Սահմանադրության պահպանմանը, ապահովում օրենսդիր, գործադիր և դատական իշխանությունների բնականոն գործունեությունը: Այսօր Սահմանադրական դատարանի որոշումից հետո նա պետք է կամ իրականացնի իր պարտականությունը, կամ հայտնվելու է ծիծաղելի վիճակում, քանի որ օրենքի հոդվածները ճանաչվել են հակասահմանադրական:
Այսինքն նախագահն իր բոլոր կառույցներով սխալ է թույլ տվել: Ինքը հիմա պետք է ուղղի այդ սխալը, իսկ հակառակ դրան, նա նոր վարչապետին հանձնարարում է ներդնել այդ չարաբաստիկ օրենքը և կյանքի կոչել: Լրիվ հակառակն է անում:
Նախաձեռնությունն անկանխատեսելի՞ է դարձել իշխանության համար:
Նախաձեռնությունը մի քանի անգամ արդեն ցույց է տվել, որ անկանխատեսելի քայլեր կարող է իրականացնել: Քանի որ այնտեղ հավաքված են մտավոր աշխատանքի, փայլուն խելքի տեր մարդիկ, այլ կերպ չէր էլ կարող լինել: Կարծում եմ, այո, լինելու են անկանխատեսելի և խորը մտածված քայլեր, ինչին անպատրաստ է լինելու այսօրվա ծայրը ծայրին հասցնող ռեժիմը: Կրեատիվ մոտեցումներ անշուշտ լինելու են: Հիշեք, երբ էր կառավարության շենքից նախարար իջել ցուցարարների մոտ, բայց իջան, չէ՞:
Ի՞նչ նկատի ունեք, երբ ասում եք ծայրը ծայրին հասցնող, ռեժիմն ի՞նչ վիճակում է:
Ինչ վիճակում կարող է լինել մի ռեժիմ, որից արդեն ՕԵԿ-ն է հեռանում: ԲՀԿ-ն արդեն նրան հաշվի չի առնում: Դաշնակցությունը ևս չի ցանկանում նրա հետ գործ ունենալ: Վարչապետի նշանակումով Սերժ Սարգսյանը ապացուցեց, որ լուծում չունի: Նա նշանակեց վարչապետի պաշտոնին ուղղակի հավատարիմ տեղապահ: Ընդամենը: Կարծում եմ նրան չհերիքեց այդ 10 օրը: ՀՀԿ-ն, կարծում եմ, պետք է ինքնալուծարվի, որպես սահմանադրական կարգը խախտող կուսակցություն, որն ուղղակիորեն սերտաճել է պետության հետ: Սահմանադրական դատարանը կարող է դա անել: Ի վերջո, մեր Հայաստանի Հանրապետությունը չպետք է կործանվի այդ ուժի պատճառով: Նրանք մնացել են միայնակ թե ներսում, թե դրսում: Իսկ կենսաթոշակայինի շուրջ այս ջղաձգումն ուղղակի ֆինանսական ներդրումներից կտրվելու պատճառով է: Փող է պետք նրանց: Հունվարին պետք է բարձրացնեին բյուջետայինների աշխատավարձը, ձգեցին հուլիսի մեկ: Հիմա էլ հո չեն կարող նորից ձգել: Նրանց դեմ արդեն բյուջետային աշխատողները ոտքի կկանգնեն` երկու անգամ խաբելուց հետո: Հանրապետականը ԱԺ-ում այսօր ունի ընդամենը 69 ձայն` 131-ից: Վաղը արդեն կարող է ավելի քիչ ունենալ: Վիճակը փոխվում է օր օրի: Ժողովրդի և կուսակցությունների գործը պետք է լինի հնարավորինս մեղմ դուրս գալ ծագող քաոսային, անկառավարելի վիճակից: ՀՀԿ-ն հեռանում է և դառնում անցյալ:
Իսկ քաղաքացիական այս շարժումը չպե՞տք է քաղաքացիականից քաղաքականի վերածվի, ինչո՞ւ են ի վերջո խուսափում դրանից:
Շատ լավ հարց է: Ես արդեն մի քանի շաբաթ մտածում եմ այդ հարցի մասին: Իսկ պե՞տք է, որ դառնան: Իրենք մեկ հարց են դրել իրենց առջև, որը արդեն 7 ամիս հետևողականորեն լուծում են, ի դեպ համագործակցելով նաև քաղաքական կուսակցությունների հետ, համադրելով բոլոր ուժերը: Այս ընթացքում պայքարի մեջ ներգրավվել են տասնյակ հազարավոր մարդիկ: Իսկ գիտե՞ք, որ մեկ անգամ պայքարի ելած մարդն այլևս այլ տեսակի մարդ է: Նա արդեն հասարակ սպառող չի, նա գիտակից քաղաքացի է դառնում: Նա այլևս աչք փակող չէ անարդարության դեմ: Տեսեք, վերջին միտինգը մատենադարանի մոտ: Երիտասարդներն ուղղակի ասում են. «Իշխանություններ, դուք արդեն արժանի չեք այս տեսակի ժողովրդին, դուք արդեն շատ հետ եք»: Ժողովուրդը գնում է առաջ, իսկ նրանք արդեն ունակ չեն ղեկավարել: Ակնհայտ սխալներ են գործում իրար հետևից: Նրանք բոլորով պաշտպանում էին հակասահմանադրական օրենքի դրույթները: Սա մեծ հարված էր այդ բուրգին, որը սկսեց արդեն քանդվել:
Ինչո՞ւ, ի վերջո, չի լինում քաղաքացիական ինքնակազմակերպում ոչ թե կոնկրետ խնդրի, այլ ասենք երկիրը այս վիճակից դուրս բերելու ավելի լայն խնդրի ձևակերպման շուրջ: Պատասխանատվությունի՞ց են խուսափում: Չէ՞ որ մեկ խնդրի լուծումով մենք մեծ հաշվով դուրս չենք գալիս այս համակարգից:
Տարբեր շարժումներից, կամաց-կամաց, շերտերով գոյանում և ավելանում է այն կրիտիկական զանգվածը, որը մի պահ կասի. «Վերջ, արդեն հերիք է: Այլևս այսպես չենք կարող առաջ գնալ: Բավական է»: Գիտեք, պայքարի մարդիկ անվերապահորեն իրար հավատում են, մեծ հավատ և փոխօգնություն կա նրանց միջև: Իրոք, մեկ հարցով չեն լուծվում երկրի բոլոր խնդիրները: Բայց պահանջատեր, գիտակից մարդիկ դուրս կբերեն երկիրն այս կանգառից: Պայքարի խմբերի բոլոր քաղաքացիները միմյանց օգնելով, անցյալի սխալներից հետ պահելով, ապահովում են ընդհանուր դինամիկան, որը կա: Յուրաքանչյուր նոր պայքարի օջախ ընդհանուր է: Այստեղ չկա մրցակցություն, այլ կա ուժերի համատեղում, փոխլրացում և առաջընթաց: Հայաստանը հասցրել են այնպիսի արտաքին վտանգների առաջ, որ կամայական չմտածված ամեն քայլ կարող է ճակատագրական լինել: Սա բոլորը գիտակցում են և փորձում են աչալուրջ և զգույշ լինել: Ավելի լայն խնդիր է դրված: Երիտասարդներն ասում են. «Մենք ուզում ենք ապրել մեր երկրում, Մենք ենք տերը, մեր երկրի: Մենք չենք արտագաղթելու: Եվ մենք ուզում ենք ապրել»: Հասկանալի, պարզ ձևակերպում է: Ամեն հաջորդ շարժում ավելի կրեատիվ և հուժկու է, քան նախորդը: Դա նկատելի է: Քաղաքական ուժերը ևս փոխվում են այս շարժումների ընթացքում:
Ակցիայից ի՞նչ պասելիքներ ունեք: Նախորդ անգամ Տիգրան Սարգսյանն իջավ ակտիվիստերի մոտ, հնարավո՞ր է Սերժ Սարգսյանը գա:
Հասկացա. գա և հերթական անգամ ասի` Տարոն, սիրուն չի՞: Նա արդեն հետ չի կանգնի իր սկզբնապես հայտարարված և մի քանի օր վերահաստատած մտքից, չի հրաժարվի անսպառ անտոկոս ֆինանսական աղբյուրից: Բայց Սերժ Սարգսյանը պետք է գոնե հասկանա, որ դեռ մեր երկրում մարդիկ կան, որ իրենից ինչ-որ բան են սպասում: Իր նստավայրի մոտ եկողները նրան համարում են սահմանադրության երաշխավոր: Հույս են կապում դեռ նրա հետ: Իսկ այդպիսիք գնալով քչանում են: Մարդիկ ասելու են` կատարիր պատշաճ քո պարտականությունը, որը սահմանադրության մեջ քո գործն է համարվում:
Հղումը` այստեղ:
Հարցազրույց - 18 Ապրիլի 2014, 10:00
Մեր զրուցակիցն է քաղաքացիական ակտիվիստ, ծրագրավորող Արթուր Ղազարյանը
Հղումը` այստեղ:
March 24, 2014
Առավոտյան ժամերգություն Վիեննայում
Հուլիսյան կիրակի օր էր: 2009 թվական:
Վիեննայի ժամանակը երկու ժամով հետ է երևանյան ժամային գոտուց, այդ պատճառով առավոտյան շատ շուտ էի արթնանում:
Այդ օրը սակայն սովորականից ավելի շուտ արթնացա: Այս անգամ եկեղեցու բարձր զանգերից:
Մեր Կոնտինենտալ հյուրանոցը ընդամենը մեկ մայթով էր բաժանվում Մարիահիլֆեր քիրշե եկեղեցուց:
Պատուհանս բաց էր: Իսկ եկեղեցու զույգ բարձր գմբեթներից հնչող զանգերի կոչը ուղղակի սենյակ էր լցվում:
Զանգերը կանչում էին առավոտյան պատարագի:
Արտասահմանյան ուղևորությունների ընթացքում ես անպայման աշխատում եմ ներկա լինել տեղի եկեղեցիների որևէ պատարագին:
Այսօր առիթը ինքն էր եկել:
Առավոտյան փողոցները մարդաշատ չէին: Չնայած, որ Վիեննան 1.7 մլն-ոց մայրաքաղաք է, օդը շատ մաքուր է` նման մեր դիլիջանյան օդին:
Տարեց պատկառելի տղամարդիկ, կանայք, ինչպես նաև երիտասարդներ շտապում էին ժամերգության:
Եկեղեցու ներսը շքեղ էր:
Ներսում փոքրիկ անվճար կլոր մոմերը դրված էին սեղաններին:
Ցանկացողները ինքնուրույն վերցնում և դրամը գցում էին պահոցի մեջ:
Ամեն մի նստարանի դարակում կարմիր աստվածաշունչ էր դրված:
Պատարագի յուրաքանչյուր մասնակից, բացում էր քահանայի արտասանվող մասի էջը և ձայնակցում ընդհանուր աղոթքին:
Անմիջապես մուտքի վերևում մեծ երգեհոնն էր:
Ես ներսում նստեցի վերջում` ազատ նստարանին: "Հայր մեր"-ից հետո, քահանան սկսեց կարդալ Սուրբ գրքից հատվածներ:
Ներկաները ուշադիր հետևում էին նրան, թերթելով նստարանների դարակներից հանված ավետարանները:
Հոգևորականը ընթերցում էր գերմաներեն: Որոշ աղոթքներ լատիներեն էին:
Բոլորը ժամանակ առ ժամանակ ոտքի էին կանգնում և խաչակնքվում:
Կաթոլիկները, ի տարբերություն ռուսների, մեր նման ձախից աջ են խաչակնքվում:
Դիմացիս տատիկը շրջվեց և գերմաներեն ինչ-որ բան հարցրեց ինձ:
Ես անգլերեն հարցրեցի, թե ինչ է ասում?
Նա հասկացավ, որ գերմաներեն չգիտեմ, և հարցրեց որտեղից եմ եկել?
Ասացի` I am from Armenia.
Այդ Արմենիա բառը նրան ոգևորեց: Դեմքը անմիջապես պայծառացավ, և ասաց,
"Armenia, Great Country. Christian Country"
Եվ գրկախառնվեց ինձ:
Անակընկալի եկա:
Այդ պահին առաջին անգամ ես զգացի, որ մենք հայերս միայնակ չենք այս աշխարհում: Որ մենք ՄԵԾ քրիստոնեական աշխարհի մի մասն ենք:
Ես ուրախ էի, որ մեր նախնիները հեռատեսորեն մեզ միաձուլել են համաշխարհային քաղաքակրթության կրոնին: Թեև ազգությամբ տարբեր ենք, սակայն եվրոպացիների հետ մենք էլ ընդհանուր կապող օղակ ունենք:
Հայաստանյան մեկուսացված և փակուղային իրականությունից հետո այդ զգացմունքը հիանալի էր:
Այն էլ Հայաստանից այդքան հեռու, սակայն այդքան մտերիմ Ավստրիայում:
Վիեննայի ժամանակը երկու ժամով հետ է երևանյան ժամային գոտուց, այդ պատճառով առավոտյան շատ շուտ էի արթնանում:
Այդ օրը սակայն սովորականից ավելի շուտ արթնացա: Այս անգամ եկեղեցու բարձր զանգերից:
Մեր Կոնտինենտալ հյուրանոցը ընդամենը մեկ մայթով էր բաժանվում Մարիահիլֆեր քիրշե եկեղեցուց:
Զանգերը կանչում էին առավոտյան պատարագի:
Արտասահմանյան ուղևորությունների ընթացքում ես անպայման աշխատում եմ ներկա լինել տեղի եկեղեցիների որևէ պատարագին:
Այսօր առիթը ինքն էր եկել:
|
Տարեց պատկառելի տղամարդիկ, կանայք, ինչպես նաև երիտասարդներ շտապում էին ժամերգության:
Եկեղեցու ներսը շքեղ էր:
Եկեղեցու ներսում |
Ցանկացողները ինքնուրույն վերցնում և դրամը գցում էին պահոցի մեջ:
Ամեն մի նստարանի դարակում կարմիր աստվածաշունչ էր դրված:
Պատարագի յուրաքանչյուր մասնակից, բացում էր քահանայի արտասանվող մասի էջը և ձայնակցում ընդհանուր աղոթքին:
Անմիջապես մուտքի վերևում մեծ երգեհոնն էր:
Երգեհոն |
Ներկաները ուշադիր հետևում էին նրան, թերթելով նստարանների դարակներից հանված ավետարանները:
Հոգևորականը ընթերցում էր գերմաներեն: Որոշ աղոթքներ լատիներեն էին:
Բոլորը ժամանակ առ ժամանակ ոտքի էին կանգնում և խաչակնքվում:
Կաթոլիկները, ի տարբերություն ռուսների, մեր նման ձախից աջ են խաչակնքվում:
Դիմացիս տատիկը շրջվեց և գերմաներեն ինչ-որ բան հարցրեց ինձ:
Ես անգլերեն հարցրեցի, թե ինչ է ասում?
Նա հասկացավ, որ գերմաներեն չգիտեմ, և հարցրեց որտեղից եմ եկել?
Ասացի` I am from Armenia.
Այդ Արմենիա բառը նրան ոգևորեց: Դեմքը անմիջապես պայծառացավ, և ասաց,
"Armenia, Great Country. Christian Country"
Եվ գրկախառնվեց ինձ:
Անակընկալի եկա:
Այդ պահին առաջին անգամ ես զգացի, որ մենք հայերս միայնակ չենք այս աշխարհում: Որ մենք ՄԵԾ քրիստոնեական աշխարհի մի մասն ենք:
Ես ուրախ էի, որ մեր նախնիները հեռատեսորեն մեզ միաձուլել են համաշխարհային քաղաքակրթության կրոնին: Թեև ազգությամբ տարբեր ենք, սակայն եվրոպացիների հետ մենք էլ ընդհանուր կապող օղակ ունենք:
Հայաստանյան մեկուսացված և փակուղային իրականությունից հետո այդ զգացմունքը հիանալի էր:
Այն էլ Հայաստանից այդքան հեռու, սակայն այդքան մտերիմ Ավստրիայում:
March 23, 2014
Կոմիտասի շուկան դանդաղ վերանում է
Կոմիտասի շուկան շատ եմ սիրում:
Երեք-չորս տարեկան հասակում` պապիկիս հետ հաճախ էինք գնում այնտեղ:
Իր ամենօրյա գնումներից զատ անպայման ինձ համար գնում էր նաև ադի-բուդի:
Ադի-բուդին վաճառում էին անմիջապես շուկայի մուտքի մոտ` ահռելի մեծ մեշոկներից:
Կես կիլոգրամանոց ապակե բանկաներով ադի-բուդին լցնում էին թերթից պատրաստած կուլյոկների մեջ:
Այն ժամանակ ցելոֆանե տոպրակներ չկային, և մարդիկ իրենց գնումները դնում էին այսպիսի ցանցառոտ պարանից պայուսակների (авоська) մեջ:
Շուկան միշտ մարդաշատ էր և ինձ համար կարևոր էր, որ այդքան մարդու մեջ չկորեի:
Ընդհանուր աղմուկի մեջ լսվում էր ռադիոյի ձայնը:
Շուկայում բարձրախոս կար կախված պատուհանների մոտ, որտեղից ինձ համար անհասկանալի հայտարարություններ էին անում:
Երկրորդ հարկում վաճառում էին կարտոֆիլ և այլ բանջարեղեն:
Շուկայի մյուս թևում վերևը կաթնամթերքի բաժինն էր: Պանրի և գյուղական կաթի հոտը մինչ օրս տպավորվել է:
Վերջում գտնվում էր մսի բաժինը, որտեղից թարմ միս, բաստուրմա և խաշի պարագաներ կարելի էր գնել: Ի դեպ մինչև 6 տարեկան ես հաստատակամ էի մսավաճառ դառնալ: Որ հարցնում էին ինչ եմ դառնալու, անվրեպ պատասխանում էի` "Մսավաճառ":
Այսօր պատկերը այլ է:
Կոմիտասի շուկան դանդաղ, բայց վերանում է:
Բացօթյա մասում նույնպես աշխուժություն չկա: Գնորդները և վաճառողները շատ հազվադեպ են:
Ցավալի կլինի, եթե Կոմիտասի շուկան ևս արժանանա Փակ շուկայի ճակատագրին:
Ինչպես անել, որ վաճառողներ և գնորդներ լինեն?
Որ շուկան գործի: Որ հողը մշակեն և նրա բարիքը վաճառեն այստեղ:
Այսօր սրանք դեռ անլուծելի հարցեր են մեր իրականության մեջ:
Երեք-չորս տարեկան հասակում` պապիկիս հետ հաճախ էինք գնում այնտեղ:
Կոմիտասի շուկան ներսից |
Շուկայի ներսում ընդամենը մի քանի վաճառողներ են |
Ադի-բուդին վաճառում էին անմիջապես շուկայի մուտքի մոտ` ահռելի մեծ մեշոկներից:
Կես կիլոգրամանոց ապակե բանկաներով ադի-բուդին լցնում էին թերթից պատրաստած կուլյոկների մեջ:
Այն ժամանակ ցելոֆանե տոպրակներ չկային, և մարդիկ իրենց գնումները դնում էին այսպիսի ցանցառոտ պարանից պայուսակների (авоська) մեջ:
Շուկան միշտ մարդաշատ էր և ինձ համար կարևոր էր, որ այդքան մարդու մեջ չկորեի:
Ընդհանուր աղմուկի մեջ լսվում էր ռադիոյի ձայնը:
Շուկայում բարձրախոս կար կախված պատուհանների մոտ, որտեղից ինձ համար անհասկանալի հայտարարություններ էին անում:
Բարձրախոսը այսօր էլ կա: Կենտրոնի պատուհանի տակ է այն |
Երկրորդ հարկում վաճառում էին կարտոֆիլ և այլ բանջարեղեն:
|
Կաթնամթերքի բաժին |
Մսի բաժինը շուկայի վերջնամասում էր |
Այստեղ էին վաճառում միսը |
Այսօր պատկերը այլ է:
Կոմիտասի շուկան դանդաղ, բայց վերանում է:
Բացօթյա մասում նույնպես աշխուժություն չկա: Գնորդները և վաճառողները շատ հազվադեպ են:
Բացօթյա տաղավարներում վաճառողները մի քանիսն են |
Ամբողջ շուկայում սոխը մի տեղ են վաճառում |
Կոմիտասի շուկա |
Ցավալի կլինի, եթե Կոմիտասի շուկան ևս արժանանա Փակ շուկայի ճակատագրին:
Ինչպես անել, որ վաճառողներ և գնորդներ լինեն?
Որ շուկան գործի: Որ հողը մշակեն և նրա բարիքը վաճառեն այստեղ:
Այսօր սրանք դեռ անլուծելի հարցեր են մեր իրականության մեջ:
March 21, 2014
Երևանի ջրհեղեղը 1946 թ. մայիսի 25-ին
Երևի քչերին է հայտնի, թե ինչ է տեղի ունեցել 1946 թվականի մայիսի 25-ին Երևանում:
Առաջին անգամ այս պատմությունը լսել եմ տատիկիս պատմածներից: Նրանք ապրում էին այսօրվա Կամերային տան այգու "Միասնության խաչ" արձանի հետին մասում:
Տատիկս պատմում էր, որ ամբողջ տունը ջուր էր, ոչ մի բան չէր մնացել տան ներսում: Իսկ որպես հետևանք այդ ջրհեղեղի մատնանշում էր քարերը, որոնք Գետառն էր քշել բերել այդ օրը:
Ահա այդ քարերը, որոնք այսօր էլ այդտեղ են`
1946 թվականի մայիսի 25-ին ժամը 20.30-ին Երևանի կենտրոնը անսպասելի հեղեղվել էր Գետառի ջրերով: Սա իսկական ջրհեղեղ էր:
Նախորդ օրը գիշերը անընդհատ տեղացել էր անձրև: 25-ի ցերեկը անձրևը ավելի թույլ էր, սակայն երեկոյան կողմ այն նորից հորդառատ էր դարձել:
Ջրի հեղեղը առաջին իսկ 2 րոպեյում հասել է կրիտիկականի և պահպանվել այդպես մինչև 22.30: Մոտ երկու ժամ ջրի հոսքը չի թուլացել:
Շատերի հողաշեն տները ուղղակի քշվել էին ջրի ուժգին հոսանքից: Ջուրը իր ճանապարհին հանդիպող շենքերի մուտքերով և առաջին հարկերի պատուհաններով լցվում և դուրս էր հորդում հակառակ կողմից կամ վերևի հարկի պատուհաններից, դուրս հանելով ամբողջ գույքն ու իրերը:
Քշված կամուջների երկաթները և տրամվայների ծռմռված ռելսերը խցանվում էին շենքերի մուտքերում և նկուղներում:
Մեծ ավերածությունների են ենթարկվել Երևանի կենդանաբանական այգին և Անատոմիկի շենքի նկուղները: Ջուրը քշել տարել էր կենդանիներին և մահացածների մարմինները:
Քշված քարերի տրամագիծը հասնում էր 1-1.5 մետրի:
Ասֆալտե ծածկը լրիվ քշվել և մաքրվել էր:
Միայն 22.30-ից այն սկսել է թուլանալ, և նոր 24.00-ին գետը վերադարձել է իր սովորական հունը:
Քաղաքի բակերը և փողոցները ծածկվել էին տիղմով և մեծ ու փոքր քարերով:
Քշված նյութերի ծավալը հասել է մոտ 500.000 խ.մ, որը կազմել է ջրի հոսքի 28%-ը: Փաստորեն 1 խ.մ ջուրը քշել է մոտ 380 կգ նյութ:
Ջրհեղեղի պատճառը նաև ապրիլ-մայիս ամիսներին տեղացող անընդհատ անձրևներն էին, որոնք նվազեցրել էին հողի ջրի կլանման գործակիցը:
Հետպատերազմյան սոսկալի իրավիճակում բնակիչները ապավինում էին միայն սեփական ուժերին:
Քաղաքը լիովին այս ջրհեղեղի հետևանքներից մաքրվել է մոտ 2 տարվա ընթացքում: Մեծամասամբ բնակիչների ուժերով:
Գետառի պատճառով ջրհեղեղներ եղել են 1860, 1866, 1873, 1912, 1923, 1924, 1946 թթ-ին:
Այսօր արդեն Գետառի հունը լիովին փակ է: Այն խողովակով հասնում է Հրազդան գետ:
Բայց ապահովագրված է արդյոք Երևանը նոր ջրհեղեղից?
Առաջին անգամ այս պատմությունը լսել եմ տատիկիս պատմածներից: Նրանք ապրում էին այսօրվա Կամերային տան այգու "Միասնության խաչ" արձանի հետին մասում:
Տատիկս պատմում էր, որ ամբողջ տունը ջուր էր, ոչ մի բան չէր մնացել տան ներսում: Իսկ որպես հետևանք այդ ջրհեղեղի մատնանշում էր քարերը, որոնք Գետառն էր քշել բերել այդ օրը:
Ահա այդ քարերը, որոնք այսօր էլ այդտեղ են`
1946 թվականի Գետառի ջրհեղեղի բերած քարերը այսօր էլ այգում են |
Նախորդ օրը գիշերը անընդհատ տեղացել էր անձրև: 25-ի ցերեկը անձրևը ավելի թույլ էր, սակայն երեկոյան կողմ այն նորից հորդառատ էր դարձել:
Ջրի հեղեղը առաջին իսկ 2 րոպեյում հասել է կրիտիկականի և պահպանվել այդպես մինչև 22.30: Մոտ երկու ժամ ջրի հոսքը չի թուլացել:
Քշված կամուջների երկաթները և տրամվայների ծռմռված ռելսերը խցանվում էին շենքերի մուտքերում և նկուղներում:
Մեծ ավերածությունների են ենթարկվել Երևանի կենդանաբանական այգին և Անատոմիկի շենքի նկուղները: Ջուրը քշել տարել էր կենդանիներին և մահացածների մարմինները:
Ասֆալտե ծածկը լրիվ քշվել և մաքրվել էր:
Միայն 22.30-ից այն սկսել է թուլանալ, և նոր 24.00-ին գետը վերադարձել է իր սովորական հունը:
Քաղաքի բակերը և փողոցները ծածկվել էին տիղմով և մեծ ու փոքր քարերով:
Քշված նյութերի ծավալը հասել է մոտ 500.000 խ.մ, որը կազմել է ջրի հոսքի 28%-ը: Փաստորեն 1 խ.մ ջուրը քշել է մոտ 380 կգ նյութ:
Ջրհեղեղի պատճառը նաև ապրիլ-մայիս ամիսներին տեղացող անընդհատ անձրևներն էին, որոնք նվազեցրել էին հողի ջրի կլանման գործակիցը:
Հետպատերազմյան սոսկալի իրավիճակում բնակիչները ապավինում էին միայն սեփական ուժերին:
Քաղաքը լիովին այս ջրհեղեղի հետևանքներից մաքրվել է մոտ 2 տարվա ընթացքում: Մեծամասամբ բնակիչների ուժերով:
Գետառի պատճառով ջրհեղեղներ եղել են 1860, 1866, 1873, 1912, 1923, 1924, 1946 թթ-ին:
Այսօր արդեն Գետառի հունը լիովին փակ է: Այն խողովակով հասնում է Հրազդան գետ:
Բայց ապահովագրված է արդյոք Երևանը նոր ջրհեղեղից?
March 13, 2014
Երևանում ՀՀ կառավարությունը դպրոց է լուծարել ինչ որ հիմնադրամին
Այսօր առավոտյան գործի ուղևորվելիս, Աճառյանի անվան դպրոցի ճակատային մասում նկատեցի կապույտ պաստառ` "ՀԱՊԿ ակադեմիա", "Академия ОДКБ".
Պաստառը նոր էր հայտնվել:
Մինչ այսօր մտածում էի, որ դպրոցը վերանորոգում են, քանի որ ԱԺ նախագահը 2013 թվականի մայիսին, անձամբ խոստացել էր նորոգել դպրոցը:
Հովիկ Աբրահամյանը դպրոցը լուծարելուց երեք ամիս առաջ խոստանում էր հոգալ դպրոցի հարցը: ԱԺ նախագահը քվեարկել է այդ դպրոցում:
Դպրոցը իրոք ուներ նորոգման անհրաժեշտություն`
Դպրոցը կառուցվել է 1936 թվականին 240 աշակերտի համար: Ճարտարապետը եղել է Մարկ Գրիգորյանը: Եղել են պահեր, երբ դպրոցի աշակերտների թիվը եղել է 700: Իսկ 2013 թվականին ուներ ընդամենը 48 աշակերտ:
1. ՀՀ կառավարությունը 2013 թվականի օգոստոսի 29 իր 917-Ա, որոշումով լուծարել է Հրաչյա Աճառյանի անվան թիվ 72 հիմնական դպրոցը, որը ուներ 1665 ք.մ մակերես, 0.253 հա հողատարածք և շենքը գանահատվել է 8.359.000 դրամ:
Տեսեք ինչ գնով է լուծարվել եռահարկ շենքը քաղաքի սրտում: Ինչ է սա?
Կառավարության որոշումը («Երևանի Հրաչյա Աճառյանի անվան Հ. 72 հիմնական դպրոց» պետական ոչ առևտրային կազմակերպությունը լուծարելու և գույք հանձնելու մասին) ունի շատ հետաքրքիր հիմնավորում`
Դպրոցը լուծարելու նախագիծը ներկայացրել է Արման Սահակյանը, որը գիտենք որ Գալուստ Սահակյանի որդին է, և հանդիսանում է պետական գույքի կառավարման վարչության պետը:
2. Երևանի քաղաքապետ Տարոն Մարգարյանը իր 24.08.2013թ. թիվ 01/7-49629Հ գրությամբ տեղեկացրել է, որ նշված դպրոցի աշակերտների թվաքանակի կտրուկ նվազման հետևանքով <<Երևանի Հրաչյա Աճառյանի անվան թիվ 72 հիմնական դպրոց>> ՊՈԱԿ-իհետագա գործունեությունը գտնում է ոչ նպատակահարմար և կազմակերպությանն ամրացված Մխիթար Հերացու փողոցի թիվ 2 հասցեում գտնվող անշարժ գույքը <<Հավաքական անվտանգության պայմանագրի կազմակերպության ակադեմիա>> հիմնադրամին տրամադրելու հարցում առարկություններ չունի:
Այսինքն Երևանի քաղաքապետը, քանի որ դպրոցի աշակերտների թիվը նվազել է, չի առարկել և թույլ է տվել, որ դպրոցը նվիրեն նորահայտ ակադեմիային:
Հարցեր`
- Արդյոք կրթության ու գիտության նախարարը տվել է իր համաձայնությունը որպեսզի դպրոց լուծարվի?
Քանի որ Կրթության մասին օրենքի 37-րդ հոդվածի 15.1 կետով "համաձայնություն է տալիս պետական համապատասխան լիազորված մարմնի կողմից ուսումնական հաստատությունների վերակազմակերպման և լուծարման վերաբերյալ."
- Արդյոք Երևանի ավագանին կողմ է քվեարկել դպրոց լուծարելուն, թե Տարոն Մարգարյանը ինքն է որոշել միանձնյա:
- Ինչու է դպրոցը քանդվել? Դրա մասին կառավարության որոշման մեջ չկա ոչ մի նշում:
Եթե վարձակալը իր հաշվին կատարում է ծախսեր, ապա նոր շենքը փաստորեն արդեն նրան է պատկանելու:
Փաստորեն դպրոցը լուծարելով ու քանդելով այն փաստացի օտարվել է:
Ցավալի է, որ մեր երկրում պետական չինովնիկները պարզ ընթացակարգերով կարող են լուծարել կրթօջախ այն հիմնավորմամբ, թե աշակերտների թիվը նվազել է: Եվ անգամ չեն մտածում, թե ինչի է նվազել:
Ոչ Ազգային ժողովի նախագահը, ոչ վարչապետը, ոչ քաղաքապետը, ոչ կրթության նախարարը դեմը չեն առել այս ապօրինության:
Պաստառը նոր էր հայտնվել:
Մինչ այսօր մտածում էի, որ դպրոցը վերանորոգում են, քանի որ ԱԺ նախագահը 2013 թվականի մայիսին, անձամբ խոստացել էր նորոգել դպրոցը:
Հովիկ Աբրահամյանը դպրոցը լուծարելուց երեք ամիս առաջ խոստանում էր հոգալ դպրոցի հարցը: ԱԺ նախագահը քվեարկել է այդ դպրոցում:
Դպրոցը իրոք ուներ նորոգման անհրաժեշտություն`
Դպրոցը կառուցվել է 1936 թվականին 240 աշակերտի համար: Ճարտարապետը եղել է Մարկ Գրիգորյանը: Եղել են պահեր, երբ դպրոցի աշակերտների թիվը եղել է 700: Իսկ 2013 թվականին ուներ ընդամենը 48 աշակերտ:
Տեղեկատվական փնտրտուքս հանգեց այսպիսի արդյունքի:
1. ՀՀ կառավարությունը 2013 թվականի օգոստոսի 29 իր 917-Ա, որոշումով լուծարել է Հրաչյա Աճառյանի անվան թիվ 72 հիմնական դպրոցը, որը ուներ 1665 ք.մ մակերես, 0.253 հա հողատարածք և շենքը գանահատվել է 8.359.000 դրամ:
Տեսեք ինչ գնով է լուծարվել եռահարկ շենքը քաղաքի սրտում: Ինչ է սա?
Կառավարության որոշումը («Երևանի Հրաչյա Աճառյանի անվան Հ. 72 հիմնական դպրոց» պետական ոչ առևտրային կազմակերպությունը լուծարելու և գույք հանձնելու մասին) ունի շատ հետաքրքիր հիմնավորում`
Դպրոցը լուծարելու նախագիծը ներկայացրել է Արման Սահակյանը, որը գիտենք որ Գալուստ Սահակյանի որդին է, և հանդիսանում է պետական գույքի կառավարման վարչության պետը:
2. Երևանի քաղաքապետ Տարոն Մարգարյանը իր 24.08.2013թ. թիվ 01/7-49629Հ գրությամբ տեղեկացրել է, որ նշված դպրոցի աշակերտների թվաքանակի կտրուկ նվազման հետևանքով <<Երևանի Հրաչյա Աճառյանի անվան թիվ 72 հիմնական դպրոց>> ՊՈԱԿ-իհետագա գործունեությունը գտնում է ոչ նպատակահարմար և կազմակերպությանն ամրացված Մխիթար Հերացու փողոցի թիվ 2 հասցեում գտնվող անշարժ գույքը <<Հավաքական անվտանգության պայմանագրի կազմակերպության ակադեմիա>> հիմնադրամին տրամադրելու հարցում առարկություններ չունի:
Այսինքն Երևանի քաղաքապետը, քանի որ դպրոցի աշակերտների թիվը նվազել է, չի առարկել և թույլ է տվել, որ դպրոցը նվիրեն նորահայտ ակադեմիային:
Հարցեր`
- Արդյոք կրթության ու գիտության նախարարը տվել է իր համաձայնությունը որպեսզի դպրոց լուծարվի?
Քանի որ Կրթության մասին օրենքի 37-րդ հոդվածի 15.1 կետով "համաձայնություն է տալիս պետական համապատասխան լիազորված մարմնի կողմից ուսումնական հաստատությունների վերակազմակերպման և լուծարման վերաբերյալ."
- Արդյոք Երևանի ավագանին կողմ է քվեարկել դպրոց լուծարելուն, թե Տարոն Մարգարյանը ինքն է որոշել միանձնյա:
- Ինչու է դպրոցը քանդվել? Դրա մասին կառավարության որոշման մեջ չկա ոչ մի նշում:
Եթե վարձակալը իր հաշվին կատարում է ծախսեր, ապա նոր շենքը փաստորեն արդեն նրան է պատկանելու:
Փաստորեն դպրոցը լուծարելով ու քանդելով այն փաստացի օտարվել է:
Դպրոցը մինչև քանդվելը |
Հրաչյա Աճառյան |
Ցավալի է, որ մեր երկրում պետական չինովնիկները պարզ ընթացակարգերով կարող են լուծարել կրթօջախ այն հիմնավորմամբ, թե աշակերտների թիվը նվազել է: Եվ անգամ չեն մտածում, թե ինչի է նվազել:
Ոչ Ազգային ժողովի նախագահը, ոչ վարչապետը, ոչ քաղաքապետը, ոչ կրթության նախարարը դեմը չեն առել այս ապօրինության:
Subscribe to:
Posts (Atom)