Շիրազ

Այսօր նա դառնում է 100 տարեկան:

Շիրազի մասին առաջին անգամ լսել եմ 2-րդ դասարանում, երբ մեր լիբանանահայ հարևանները Ֆրանսիայից թաքուն բերել էին մագնիտոֆոնի 90 րոպեանոց կասետ` Հայոց դանթեականով:

Դասից շուտ գալիս և տան մի անկյունում միացնում էի այդ հզոր և գաղտնի ձայնագրությունը:

"Հայոց դանթեական"-ը ասմունքող կնոջ ձայնը աշխատում էինք կամաց միացնել տանը, որ հարևանները չլսեն: Այդ թվականներին պատերն անգամ ականջ ունեին:

Քանի որ գիրքը չէի ճարում, գրի էի առել որոշ դրվագներ այդ ձայնագրությունից:

1984-ին մարտն էր: 4-րդ դասարանում էի: Գնում էի Խնկո-Ապոր գրադարան, հերթական գրքերս փոխանակելու:
Կենտրոնի զինկոմիսարիատի կողքից դեպի գրադարան աստիճաններ կային` շատ նեղ և վտանգավոր: Դանդաղ ու զգույշ իջնելուց, լսեցի մելամաղձոտ երաժշտության ձայն:

Ձայնը գալիս էր օպերայի կողմից:

Մոտեցա և տեսա, որ օպերայի բակում, մուտքի վրա Շիրազի մեծ նկարն էր կախված:
Օպերայի բակը լվացված էր և դատարկ:
Աշխատանքային սովորական օր էր սովետական Հայաստանում:
Շիրազն էր մահացել:

Մեծանում է այն կրիտիկական զանգվածը, որը մի պահ կասի. վերջ, արդեն հերիք է

ՍԻՐԱՆՈՒՅՇ ՊԱՊՅԱՆ, Հարցազրուցավար
Հարցազրույց - 18 Ապրիլի 2014, 10:00

Մեր զրուցակիցն է քաղաքացիական ակտիվիստ, ծրագրավորող Արթուր Ղազարյանը

Արթուր, այսօր  «Դեմ եմ» նախաձեռնությունը ՀՀ նախագահի նստավայրի դիմաց ակցիա է անելու։ Մեծ հաշվով, խնդիրը հասավ նախագահին: Ստացվում է՝ հարցը միայն Սերժ Սարգսյա՞նը կարող է լուծել: Արդյոք խնդիրը, ըստ Ձեզ, չի անձնավորվում:

Զարմանալ պետք չէ, քանի որ Սերժ Սարգսյանն ինքն է ստորագրել այդ պարտադիր կուտակային օրենքը: Նա էր մեկ ամիս առաջ ԵԿՄ համագումարում հայտարարել, որ նույնիսկ եթե մարդկանց 80 տոկոսը դեմ էլ լինի` միևնույն է, անցկացնելու են օրենքը: Սերժ Սարգսյանը շատ նեղ վիճակում է հայտնվել, ի դեպ: Նա է, ըստ Սահմանադրության, հանդիսանում պետության գլուխը և հետևում Սահմանադրության պահպանմանը, ապահովում օրենսդիր, գործադիր և դատական իշխանությունների բնականոն գործունեությունը: Այսօր Սահմանադրական դատարանի որոշումից հետո նա պետք է կամ իրականացնի իր պարտականությունը, կամ հայտնվելու է ծիծաղելի վիճակում, քանի որ օրենքի հոդվածները ճանաչվել են հակասահմանադրական:

Այսինքն նախագահն իր բոլոր կառույցներով սխալ է թույլ տվել: Ինքը հիմա պետք է ուղղի այդ սխալը, իսկ հակառակ դրան, նա նոր վարչապետին հանձնարարում է ներդնել այդ չարաբաստիկ օրենքը և կյանքի կոչել: Լրիվ հակառակն է անում:

Նախաձեռնությունն անկանխատեսելի՞ է դարձել իշխանության համար:

Նախաձեռնությունը մի քանի անգամ արդեն ցույց է տվել, որ անկանխատեսելի քայլեր կարող է իրականացնել: Քանի որ այնտեղ հավաքված են մտավոր աշխատանքի, փայլուն խելքի տեր մարդիկ, այլ կերպ չէր էլ կարող լինել: Կարծում եմ, այո, լինելու են անկանխատեսելի և խորը մտածված քայլեր, ինչին անպատրաստ է լինելու այսօրվա ծայրը ծայրին հասցնող ռեժիմը: Կրեատիվ մոտեցումներ անշուշտ լինելու են: Հիշեք, երբ էր կառավարության շենքից նախարար իջել ցուցարարների մոտ, բայց իջան, չէ՞:

Ի՞նչ նկատի ունեք, երբ ասում եք ծայրը ծայրին հասցնող, ռեժիմն ի՞նչ վիճակում է:

Ինչ վիճակում կարող է լինել մի ռեժիմ, որից արդեն ՕԵԿ-ն է հեռանում: ԲՀԿ-ն արդեն նրան հաշվի չի առնում: Դաշնակցությունը ևս չի ցանկանում նրա հետ գործ ունենալ: Վարչապետի նշանակումով Սերժ Սարգսյանը ապացուցեց, որ լուծում չունի: Նա նշանակեց վարչապետի պաշտոնին ուղղակի հավատարիմ տեղապահ: Ընդամենը: Կարծում եմ նրան չհերիքեց այդ 10 օրը: ՀՀԿ-ն, կարծում եմ, պետք է ինքնալուծարվի, որպես սահմանադրական կարգը խախտող կուսակցություն, որն ուղղակիորեն սերտաճել է պետության հետ: Սահմանադրական դատարանը կարող է դա անել: Ի վերջո, մեր Հայաստանի Հանրապետությունը չպետք է կործանվի այդ ուժի պատճառով: Նրանք մնացել են միայնակ թե ներսում, թե դրսում: Իսկ կենսաթոշակայինի շուրջ այս ջղաձգումն ուղղակի ֆինանսական ներդրումներից կտրվելու պատճառով է: Փող է պետք նրանց: Հունվարին պետք է բարձրացնեին բյուջետայինների աշխատավարձը, ձգեցին հուլիսի մեկ: Հիմա էլ հո չեն կարող նորից ձգել: Նրանց դեմ արդեն բյուջետային աշխատողները ոտքի կկանգնեն` երկու անգամ խաբելուց հետո: Հանրապետականը ԱԺ-ում այսօր ունի ընդամենը 69 ձայն` 131-ից: Վաղը արդեն կարող է ավելի քիչ ունենալ: Վիճակը փոխվում է օր օրի: Ժողովրդի և կուսակցությունների գործը պետք է լինի հնարավորինս մեղմ դուրս գալ ծագող քաոսային, անկառավարելի վիճակից: ՀՀԿ-ն հեռանում է և դառնում անցյալ:

Իսկ քաղաքացիական այս շարժումը չպե՞տք է քաղաքացիականից քաղաքականի վերածվի, ինչո՞ւ են ի վերջո խուսափում դրանից:

Շատ լավ հարց է: Ես արդեն մի քանի շաբաթ մտածում եմ այդ հարցի մասին: Իսկ պե՞տք է, որ դառնան: Իրենք մեկ հարց են դրել իրենց առջև, որը արդեն 7 ամիս հետևողականորեն լուծում են, ի դեպ համագործակցելով նաև քաղաքական կուսակցությունների հետ, համադրելով բոլոր ուժերը: Այս ընթացքում պայքարի մեջ ներգրավվել են տասնյակ հազարավոր մարդիկ: Իսկ գիտե՞ք, որ մեկ անգամ պայքարի ելած մարդն այլևս այլ տեսակի մարդ է: Նա արդեն հասարակ սպառող չի, նա գիտակից քաղաքացի է դառնում: Նա այլևս աչք փակող չէ անարդարության դեմ: Տեսեք, վերջին միտինգը մատենադարանի մոտ: Երիտասարդներն ուղղակի ասում են. «Իշխանություններ, դուք արդեն արժանի չեք այս տեսակի ժողովրդին, դուք արդեն շատ հետ եք»: Ժողովուրդը գնում է առաջ, իսկ նրանք արդեն ունակ չեն ղեկավարել: Ակնհայտ սխալներ են գործում իրար հետևից: Նրանք բոլորով պաշտպանում էին հակասահմանադրական օրենքի դրույթները: Սա մեծ հարված էր այդ բուրգին, որը սկսեց արդեն քանդվել:

Ինչո՞ւ, ի վերջո, չի լինում քաղաքացիական ինքնակազմակերպում ոչ թե կոնկրետ խնդրի, այլ ասենք երկիրը այս վիճակից դուրս բերելու ավելի լայն խնդրի ձևակերպման շուրջ: Պատասխանատվությունի՞ց են խուսափում: Չէ՞ որ մեկ խնդրի լուծումով մենք մեծ հաշվով դուրս չենք գալիս այս համակարգից:

Տարբեր շարժումներից, կամաց-կամաց, շերտերով գոյանում և ավելանում է այն կրիտիկական զանգվածը, որը մի պահ կասի. «Վերջ, արդեն հերիք է: Այլևս այսպես չենք կարող առաջ գնալ: Բավական է»: Գիտեք, պայքարի մարդիկ անվերապահորեն իրար հավատում են, մեծ հավատ և փոխօգնություն կա նրանց միջև: Իրոք, մեկ հարցով չեն լուծվում երկրի բոլոր խնդիրները: Բայց պահանջատեր, գիտակից մարդիկ դուրս կբերեն երկիրն այս կանգառից: Պայքարի խմբերի բոլոր քաղաքացիները միմյանց օգնելով, անցյալի սխալներից հետ պահելով, ապահովում են ընդհանուր դինամիկան, որը կա: Յուրաքանչյուր նոր պայքարի օջախ ընդհանուր է: Այստեղ չկա մրցակցություն, այլ կա ուժերի համատեղում, փոխլրացում և առաջընթաց: Հայաստանը հասցրել են այնպիսի արտաքին վտանգների առաջ, որ կամայական չմտածված ամեն քայլ կարող է ճակատագրական լինել: Սա բոլորը գիտակցում են և փորձում են աչալուրջ և զգույշ լինել: Ավելի լայն խնդիր է դրված: Երիտասարդներն ասում են. «Մենք ուզում ենք ապրել մեր երկրում, Մենք ենք տերը, մեր երկրի: Մենք չենք արտագաղթելու: Եվ մենք ուզում ենք ապրել»: Հասկանալի, պարզ ձևակերպում է: Ամեն հաջորդ շարժում ավելի կրեատիվ և հուժկու է, քան նախորդը: Դա նկատելի է: Քաղաքական ուժերը ևս փոխվում են այս շարժումների ընթացքում:

Ակցիայից ի՞նչ պասելիքներ ունեք: Նախորդ անգամ Տիգրան Սարգսյանն իջավ ակտիվիստերի մոտ, հնարավո՞ր է Սերժ Սարգսյանը գա:

Հասկացա. գա և հերթական անգամ ասի` Տարոն, սիրուն չի՞: Նա արդեն հետ չի կանգնի իր սկզբնապես հայտարարված և մի քանի օր վերահաստատած մտքից, չի հրաժարվի անսպառ անտոկոս ֆինանսական աղբյուրից: Բայց Սերժ Սարգսյանը պետք է գոնե հասկանա, որ դեռ մեր երկրում մարդիկ կան, որ իրենից ինչ-որ բան են սպասում: Իր նստավայրի մոտ եկողները նրան համարում են սահմանադրության երաշխավոր: Հույս են կապում դեռ նրա հետ: Իսկ այդպիսիք գնալով քչանում են: Մարդիկ ասելու են` կատարիր պատշաճ քո պարտականությունը, որը սահմանադրության մեջ քո գործն է համարվում:

Հղումը` այստեղ:

Առավոտյան ժամերգություն Վիեննայում

Հուլիսյան կիրակի օր էր: 2009 թվական:

Վիեննայի ժամանակը երկու ժամով հետ է երևանյան ժամային գոտուց, այդ պատճառով առավոտյան շատ շուտ էի արթնանում:

Այդ օրը սակայն սովորականից ավելի շուտ արթնացա: Այս անգամ եկեղեցու բարձր զանգերից:

Մեր Կոնտինենտալ հյուրանոցը ընդամենը մեկ մայթով էր բաժանվում Մարիահիլֆեր քիրշե եկեղեցուց:

Պատուհանս բաց էր: Իսկ եկեղեցու զույգ բարձր գմբեթներից հնչող զանգերի կոչը ուղղակի սենյակ էր լցվում:

Զանգերը կանչում էին առավոտյան պատարագի: 

Արտասահմանյան ուղևորությունների ընթացքում ես անպայման աշխատում եմ ներկա լինել տեղի եկեղեցիների որևէ պատարագին:

Այսօր առիթը ինքն էր եկել:

Մարիա Հիլֆեռ Քիրշե եկեղեցին

Առավոտյան փողոցները մարդաշատ չէին: Չնայած, որ Վիեննան 1.7 մլն-ոց մայրաքաղաք է, օդը շատ մաքուր է` նման մեր դիլիջանյան օդին:

Տարեց պատկառելի տղամարդիկ, կանայք, ինչպես նաև երիտասարդներ շտապում էին ժամերգության:

Եկեղեցու ներսը շքեղ էր:

Եկեղեցու ներսում

Ներսում փոքրիկ անվճար կլոր մոմերը դրված էին սեղաններին:
Ցանկացողները ինքնուրույն վերցնում և դրամը գցում էին պահոցի մեջ:

Ամեն մի նստարանի դարակում կարմիր աստվածաշունչ էր դրված:
Պատարագի յուրաքանչյուր մասնակից, բացում էր քահանայի արտասանվող մասի էջը և ձայնակցում ընդհանուր աղոթքին:

Անմիջապես մուտքի վերևում մեծ երգեհոնն էր:

Երգեհոն

Ես ներսում նստեցի վերջում` ազատ նստարանին: "Հայր մեր"-ից հետո, քահանան սկսեց կարդալ Սուրբ գրքից հատվածներ:

Ներկաները ուշադիր հետևում էին նրան, թերթելով նստարանների դարակներից հանված ավետարանները:

Հոգևորականը ընթերցում էր գերմաներեն: Որոշ աղոթքներ լատիներեն էին:

Բոլորը ժամանակ առ ժամանակ ոտքի էին կանգնում և խաչակնքվում:
Կաթոլիկները, ի տարբերություն ռուսների, մեր նման ձախից աջ են խաչակնքվում:

Դիմացիս տատիկը շրջվեց և գերմաներեն ինչ-որ բան հարցրեց ինձ:
Ես անգլերեն հարցրեցի, թե ինչ է ասում?
Նա հասկացավ, որ գերմաներեն չգիտեմ, և հարցրեց որտեղից եմ եկել?
Ասացի` I am from Armenia.

Այդ Արմենիա բառը նրան ոգևորեց: Դեմքը անմիջապես պայծառացավ, և ասաց,
"Armenia, Great Country. Christian Country"
Եվ գրկախառնվեց ինձ:
Անակընկալի եկա:

Այդ պահին առաջին անգամ ես զգացի, որ մենք հայերս միայնակ չենք այս աշխարհում: Որ մենք ՄԵԾ քրիստոնեական աշխարհի մի մասն ենք:

Ես ուրախ էի, որ մեր նախնիները հեռատեսորեն մեզ միաձուլել են համաշխարհային քաղաքակրթության կրոնին: Թեև ազգությամբ տարբեր ենք, սակայն եվրոպացիների հետ մենք էլ ընդհանուր կապող օղակ ունենք:

Հայաստանյան մեկուսացված և փակուղային իրականությունից հետո այդ զգացմունքը հիանալի էր: 

Այն էլ Հայաստանից այդքան հեռու, սակայն այդքան մտերիմ Ավստրիայում:

Կոմիտասի շուկան դանդաղ վերանում է

Կոմիտասի շուկան շատ եմ սիրում:

Երեք-չորս տարեկան հասակում` պապիկիս հետ հաճախ էինք գնում այնտեղ:

Կոմիտասի շուկան ներսից

Շուկայի ներսում ընդամենը մի քանի վաճառողներ են

Իր ամենօրյա գնումներից զատ անպայման ինձ համար գնում էր նաև ադի-բուդի:
Ադի-բուդին վաճառում էին անմիջապես շուկայի մուտքի մոտ` ահռելի մեծ մեշոկներից:
Կես կիլոգրամանոց ապակե բանկաներով ադի-բուդին լցնում էին թերթից պատրաստած կուլյոկների մեջ:

Այն ժամանակ ցելոֆանե տոպրակներ չկային, և մարդիկ իրենց գնումները դնում էին այսպիսի ցանցառոտ պարանից պայուսակների  (авоська) մեջ:

Շուկան միշտ մարդաշատ էր և ինձ համար կարևոր էր, որ այդքան մարդու մեջ չկորեի:

Ընդհանուր աղմուկի մեջ լսվում էր ռադիոյի ձայնը:
Շուկայում բարձրախոս կար կախված պատուհանների մոտ, որտեղից ինձ համար անհասկանալի հայտարարություններ էին անում:

Բարձրախոսը այսօր էլ կա: Կենտրոնի պատուհանի տակ է այն

Երկրորդ հարկում վաճառում էին կարտոֆիլ և այլ բանջարեղեն:

Այսօր այդտեղ ևս դատարկություն է

Շուկայի մյուս թևում վերևը կաթնամթերքի բաժինն էր: Պանրի և գյուղական կաթի հոտը մինչ օրս տպավորվել է:

Կաթնամթերքի բաժին

Վերջում գտնվում էր մսի բաժինը, որտեղից թարմ միս, բաստուրմա և խաշի պարագաներ կարելի էր գնել: Ի դեպ մինչև 6 տարեկան ես հաստատակամ էի մսավաճառ դառնալ: Որ հարցնում էին ինչ եմ դառնալու, անվրեպ պատասխանում էի` "Մսավաճառ":

Մսի բաժինը շուկայի վերջնամասում էր

Այստեղ էին վաճառում միսը

Այսօր պատկերը այլ է:
Կոմիտասի շուկան դանդաղ, բայց վերանում է:

Բացօթյա մասում նույնպես աշխուժություն չկա: Գնորդները և վաճառողները շատ հազվադեպ են:

Բացօթյա տաղավարներում վաճառողները մի քանիսն են

Ամբողջ շուկայում սոխը մի տեղ են վաճառում

Կոմիտասի շուկա

Ցավալի կլինի, եթե Կոմիտասի շուկան ևս արժանանա Փակ շուկայի ճակատագրին:

Ինչպես անել, որ վաճառողներ և գնորդներ լինեն?

Որ շուկան գործի: Որ հողը մշակեն և նրա բարիքը վաճառեն այստեղ:

Այսօր սրանք դեռ անլուծելի հարցեր են մեր իրականության մեջ:

Երևանի ջրհեղեղը 1946 թ. մայիսի 25-ին

Երևի քչերին է հայտնի, թե ինչ է տեղի ունեցել 1946 թվականի մայիսի 25-ին Երևանում:

Առաջին անգամ այս պատմությունը լսել եմ տատիկիս պատմածներից: Նրանք ապրում էին այսօրվա Կամերային տան այգու "Միասնության խաչ" արձանի հետին մասում:
Տատիկս պատմում էր, որ ամբողջ տունը ջուր էր, ոչ մի բան չէր մնացել տան ներսում: Իսկ որպես հետևանք այդ ջրհեղեղի մատնանշում էր քարերը, որոնք Գետառն էր քշել բերել այդ օրը:
Ահա այդ քարերը, որոնք այսօր էլ այդտեղ են`

1946 թվականի Գետառի ջրհեղեղի բերած քարերը այսօր էլ այգում են

1946 թվականի մայիսի 25-ին ժամը 20.30-ին Երևանի կենտրոնը անսպասելի հեղեղվել էր Գետառի ջրերով: Սա իսկական ջրհեղեղ էր:

Նախորդ օրը գիշերը անընդհատ տեղացել էր անձրև: 25-ի ցերեկը անձրևը ավելի թույլ էր, սակայն երեկոյան կողմ այն նորից հորդառատ էր դարձել:

Ջրի հեղեղը առաջին իսկ 2 րոպեյում հասել է կրիտիկականի և պահպանվել այդպես մինչև 22.30: Մոտ երկու ժամ ջրի հոսքը չի թուլացել:

Շատերի հողաշեն տները ուղղակի քշվել էին ջրի ուժգին հոսանքից: Ջուրը իր ճանապարհին հանդիպող շենքերի մուտքերով և առաջին հարկերի պատուհաններով լցվում և դուրս էր հորդում հակառակ կողմից կամ վերևի հարկի պատուհաններից, դուրս հանելով ամբողջ գույքն ու իրերը:

Քշված կամուջների երկաթները և տրամվայների ծռմռված ռելսերը խցանվում էին շենքերի մուտքերում և նկուղներում:

Մեծ ավերածությունների են ենթարկվել Երևանի կենդանաբանական այգին և Անատոմիկի շենքի նկուղները: Ջուրը քշել տարել էր կենդանիներին և մահացածների մարմինները:

Քշված քարերի տրամագիծը հասնում էր 1-1.5 մետրի:
Ասֆալտե ծածկը լրիվ քշվել և մաքրվել էր:

Միայն 22.30-ից այն սկսել է թուլանալ, և նոր 24.00-ին գետը վերադարձել է իր սովորական հունը:

Քաղաքի բակերը և փողոցները ծածկվել էին տիղմով և մեծ ու փոքր քարերով:

Քշված նյութերի ծավալը հասել է մոտ 500.000 խ.մ, որը կազմել է ջրի հոսքի 28%-ը: Փաստորեն 1 խ.մ ջուրը քշել է մոտ 380 կգ նյութ:

Ջրհեղեղի պատճառը նաև ապրիլ-մայիս ամիսներին տեղացող անընդհատ անձրևներն էին, որոնք նվազեցրել էին հողի ջրի կլանման գործակիցը:

Հետպատերազմյան սոսկալի իրավիճակում բնակիչները ապավինում էին միայն սեփական ուժերին:
Քաղաքը լիովին այս ջրհեղեղի հետևանքներից մաքրվել է մոտ 2 տարվա ընթացքում: Մեծամասամբ բնակիչների ուժերով:

Գետառի պատճառով ջրհեղեղներ եղել են 1860, 1866, 1873, 1912, 1923, 1924, 1946 թթ-ին:

Այսօր արդեն Գետառի հունը լիովին փակ է: Այն խողովակով հասնում է Հրազդան գետ:

Բայց ապահովագրված է արդյոք Երևանը նոր ջրհեղեղից? 

Երևանում ՀՀ կառավարությունը դպրոց է լուծարել ինչ որ հիմնադրամին

Այսօր առավոտյան գործի ուղևորվելիս, Աճառյանի անվան դպրոցի ճակատային մասում նկատեցի կապույտ պաստառ` "ՀԱՊԿ ակադեմիա", "Академия ОДКБ".

Պաստառը նոր էր հայտնվել:

Մինչ այսօր մտածում էի, որ դպրոցը վերանորոգում են, քանի որ ԱԺ նախագահը 2013 թվականի մայիսին, անձամբ խոստացել էր նորոգել դպրոցը:
Հովիկ Աբրահամյանը դպրոցը լուծարելուց երեք ամիս առաջ խոստանում էր հոգալ դպրոցի հարցը: ԱԺ նախագահը քվեարկել է այդ դպրոցում:

Դպրոցը իրոք ուներ նորոգման անհրաժեշտություն`

Դպրոցը կառուցվել է 1936 թվականին 240 աշակերտի համար: Ճարտարապետը եղել է Մարկ Գրիգորյանը: Եղել են պահեր, երբ դպրոցի աշակերտների թիվը եղել է 700: Իսկ 2013 թվականին ուներ ընդամենը 48 աշակերտ:

Տեղեկատվական փնտրտուքս հանգեց այսպիսի արդյունքի:

1. ՀՀ կառավարությունը 2013 թվականի օգոստոսի 29 իր 917-Ա, որոշումով լուծարել է Հրաչյա Աճառյանի անվան թիվ 72 հիմնական դպրոցը, որը ուներ 1665 ք.մ մակերես, 0.253 հա հողատարածք և շենքը գանահատվել է 8.359.000 դրամ:

Տեսեք ինչ գնով է լուծարվել եռահարկ շենքը քաղաքի սրտում: Ինչ է սա?

Կառավարության որոշումը («Երևանի Հրաչյա Աճառյանի անվան Հ. 72 հիմնական դպրոց» պետական ոչ առևտրային կազմակերպությունը լուծարելու և գույք հանձնելու մասին) ունի շատ հետաքրքիր հիմնավորում`

Դպրոցը լուծարելու նախագիծը ներկայացրել է Արման Սահակյանը, որը գիտենք որ Գալուստ Սահակյանի որդին է, և հանդիսանում է պետական գույքի կառավարման վարչության պետը:


2. Երևանի քաղաքապետ Տարոն Մարգարյանը իր 24.08.2013թ. թիվ 01/7-49629Հ գրությամբ տեղեկացրել է, որ նշված դպրոցի աշակերտների թվաքանակի կտրուկ նվազման հետևանքով <<Երևանի Հրաչյա Աճառյանի անվան թիվ 72 հիմնական դպրոց>> ՊՈԱԿ-իհետագա գործունեությունը գտնում է ոչ նպատակահարմար և կազմակերպությանն ամրացված  Մխիթար Հերացու փողոցի թիվ 2 հասցեում գտնվող անշարժ գույքը <<Հավաքական անվտանգության պայմանագրի կազմակերպության ակադեմիա>> հիմնադրամին տրամադրելու հարցում առարկություններ չունի:

Այսինքն Երևանի քաղաքապետը, քանի որ դպրոցի աշակերտների թիվը նվազել է, չի առարկել և թույլ է տվել, որ դպրոցը նվիրեն նորահայտ ակադեմիային:

Հարցեր`
- Արդյոք կրթության ու գիտության նախարարը տվել է իր համաձայնությունը որպեսզի դպրոց լուծարվի?

Քանի որ Կրթության մասին օրենքի 37-րդ հոդվածի 15.1 կետով "համաձայնություն է տալիս պետական համապատասխան լիազորված մարմնի կողմից ուսումնական հաստատությունների  վերակազմակերպման և լուծարման վերաբերյալ."

- Արդյոք Երևանի ավագանին կողմ է քվեարկել դպրոց լուծարելուն, թե Տարոն Մարգարյանը ինքն է որոշել միանձնյա:

- Ինչու է դպրոցը քանդվել? Դրա մասին կառավարության որոշման մեջ չկա ոչ մի նշում:
Եթե վարձակալը իր հաշվին կատարում է ծախսեր, ապա նոր շենքը փաստորեն արդեն նրան է պատկանելու:

Փաստորեն դպրոցը լուծարելով ու քանդելով այն փաստացի օտարվել է:

Դպրոցը մինչև քանդվելը

Հրաչյա Աճառյան

Ցավալի է, որ մեր երկրում պետական չինովնիկները պարզ ընթացակարգերով կարող են լուծարել կրթօջախ այն հիմնավորմամբ, թե աշակերտների թիվը նվազել է: Եվ անգամ չեն մտածում, թե ինչի է նվազել:
Ոչ Ազգային ժողովի նախագահը, ոչ վարչապետը, ոչ քաղաքապետը, ոչ կրթության նախարարը դեմը չեն առել այս ապօրինության:

Հայաստանում Մայդան անհրաժեշտ է

ՍԻՐԱՆՈՒՅՇ ՊԱՊՅԱՆ, Հարցազրուցավար
Հարցազրույց - 05 Մարտի 2014, 10:51

Մեր զրուցակիցն է քաղաքացիական ակտիվիստ, ծրագրավորող Արթուր Ղազարյանը

Արթուր, մի քանի տարի է՝ քաղաքացիական ակտիվությունեք ցուցաբերում, մասնակցում տարբեր ակցիաների:Մայդանի հնարավոր կրկնություն այլ ձևաչափովՀայաստանում արդյոք պատկերացնո՞ւմ եք: Մայդանումքաղաքացիական ակտիվիստները կոնսոլիդացվեցին ավելի գլոբալ խնդրի շուրջ, մեզ մոտ, սակայն, Դեմ եմ-ից, հարյուր դրամի պահանջից անդին չանցանք: Ինչո՞ւ:

Հետևում եմ հայաստանյան արձագանքներին Մայդան հասկացության շուրջ, և ինչ է այն իրենից ներկայացնում: Կարծիքները իրարամերժ են: Իմ կարծիքով, Մայդանը Ուկրաինայի՝ հետխորհրդային անկախացման երկրորդ փորձն է: Խորհրդային Միության ինքնափլուզվելուց հետո մերձբալթյան երկրները առաջինը կարողացան դուրս գալ «համաշխարհային ծով»: Հետաքրքիրն այն է, որ հետո գալիս են Ուկրաինան, Վրաստանը, Մոլդովան, որոնք նորից Եվրոպայի հետ սահմանակից են և ձգտում են քաղաքակիրթ ժողովուրդների ընտանիք: Սակայն այս երկրները ունեն Խորհրդային Միությունից ժառանգած տարածքային կաշկանդող խնդիրներ: Խորհրդային կայսրությունից անջատման առաջին փորձը ձևական էր: Այդ անկախությունները ժողովուրդները ստացան ակամայից: Այսօր նրանք պետք է կամ նվաճեն այդ իրավունքը, կամ մտնեն մաքսային, եվրասիական նոր վերակենդանացող միություն:

Հայաստանում Մայդան անհրաժեշտ է: Նույն խուժան մարզպետները, ընտանեկան կլանային քվոտաները, ընտրակեղծարարությունը, թալանվող բյուջեն, իշխող կուսակցության հակապետական քայլերը ոչնչով չեն տարբերվում ուկրաինականից: Սակայն մեր Մայդանը շատ ավելի դժվար է: Մենք մայդանի ընթացքում հնարավոր է ունենանք արտաքին շատ ծանր խնդիրներ`արցախյան պատերազմի վերսկսում, Թուրքիայի հետ անորոշ հարաբերությունների անկանխատեսելիություն:

Վրաստանը այդ կայսերական ժառանգած տարածքային բեռը բաց թողեց ՝որպես իր անկախացման  հատուցում և կենտրոնացավ ներքին հարցերի վրա: Իսկ Ուկրաինան նոր-նոր առնչվում է Ղրիմի ծագող խնդրին:

Այո, մեզ մոտ այսօր էլ սոցիալական հարցերն են մարդկանց ոտքի հանում` տրանսպորտ, թոշակային ռեֆորմ, հղիների նպաստներ և այլն: Իսկ քաղաքական գործընթացները հիմնականում հետընտրական կարճատև բնույթ են կրում:

Ի՞նչ եք կարծում Մայդանը իսկապես հնարավորություն է տալիս սլավոնական հարցի լուծման, տարածաշրջանի ժողովուրդների՝ պուտինյան մեքենայից ազատագրվելու:

Արևմուտքը շատ հետաքրքիր հնարք էր հորինել`ասոցացման պայմանագրի տեսքով, որը փորձեց լրիվ գաղտնիության պայմաններում, առանց քաղաքացիական հանրության, առանց հանրությանը ներկայացնելու` կուլիսներում ստորագրել տալ Սերժ Սարգսյանին, Յանուկովիչին: Եվրոպացիները անտեսեցին անգամ անցյալ տարվա հայաստանյան նախագահական աղաղակող կանխորոշված ընտրությունները: Նրանք ԵԺԿ կազմ ընդունեցին ՀՀԿ-ին, անգամ ՕԵԿ-ին: Իսկ որքան են այդ ուժերը եվրոպամետ, տեսնում ենք այսօր: Ասոցացման պայմանագիրը ընդամենը պատրվակ էր, որի հեղինակները Լիտվան և Լեհաստանն էին, բայց ոչ հիմնական ծանրակշիռ հին եվրոպական երկրները: Սակայն Պուտինը ընկավ այդ թակարդը: Նա արեց հնարավոր բոլոր սխալները, որոնք այժմ փորձելու է ուղղել: Իսկ սլավոնական կորսված դաշնակիցներին`լեհերին, չեխերին այսօր միանում են ուկրաինացիները: Եվ դրան ակամայից նպաստում է Պուտինի դիրքորոշումը:

Ի դեպ, ցանկանում եմ առանձնակի նշել, որ հակապուտինյան դիրքորոշումը պետք չէ երբեք խառնել հակառուսականության հետ: Ռուս ժողովուրդը մեծ, ստեղծարար, արարող ժողովուրդ է, նա ոչ մի կապ չունի չեկիստական պուտինյան Ռուսաստանի հետ, որը ամեն կերպ և մեթոդներով մեզ հետ է քաշում նոր սովետի կազմ: Ո՞վ կպատկերացներ, որ ուկրաինացին զենքով կկանգնի ռուս եղբոր դեմ: Այս պարագայում Ռուսաստանն ինքը պետք է վերափոխվի, որ ձգի իրեն այլ երկրներ, ոչ թե զոռով, ուժով, սարսափով ստիպի մտնել այս կամ այն միություն: Իսկ պուտինյան դաշինքը` մաքսայինի տեսքով, ուղղակի հին բոլշևիկների ակումբ է: Այնտեղ նորարար, 21-րդ դար սլացող ազգերը տեղ չունեն այդպիսի առաջնորդների հետ: Պուտինյան մեքենան իրոք չի նախատեսված այսօրվա արագությունների համար: Միայն մարտի երեքին նրա տնտեսությունը արժեզրկվեց 14 տոկոսով: Դեռ առանց լուրջ սանկցիաների:

Իսկ ի՞նչ պետք է անենք մենք՝ բացի Մայդանով ոգևորվելուց: Հայաստանը ունի՞ փոփոխությունների հնարավորությո՞ւն:

Գիտեք, կա միշտ մի քանի ճանապարհ՝ էվոլյուցիոն և հեղափոխական: Մայդանը  հեղափոխականն էր: Էվոլյուցիոն ճանապարհի ժամանակ չունենք, քանի որ իշխանություններն այլևս անելիք, ասելիք չունեն: Սպառվել են և արտաքին ասպարեզում, և ներքին: Մեր ժողովրդին անտեղի մեղադրում են՝ թե վճռական չէ, ծախվող է և այլն: Բացարձակ համաձայն չեմ: Մեր ժողովուրդը ընդվզել է 88-ին, 96-ին, 2008-ին, 2013-ին: Ի վերջո պատերազմել է: Հիշեք, մենք այդ Լենինի արձանները երբ ենք հանել: Մենք փոքր երկիր լինելով`ավելի ճկուն ենք, ավելի հեշտ փոխվող, քան Եվրոպայի տարածքով թիվ մեկ Ուկրաինան՝ իր 45 մլն բնակչությամբ: Մայդանում լիդերներ չկային: Մարդիկ իրենք էին ստիպում կուսակցություններին, թելադրում էին օրակարգ: Այդ շարժումը համապետական էր, ոչ մայրաքաղաքային: Համապետական ապստամբություն էր: Հայաստանում կան խմբեր, որ առաջարկում են տիեզերական ամպային ծրագրեր` վերից վար քանդել, 0-ից պետություն հիմնել: Ես չեմ հավատում այդ թեզին: Մենք լավ-վատ պետություն ենք ստեղծում իր ատրիբուտներով և չենք կարող ամենը դեն նետել:

Կարծիք կա այսօր, որ հաշվի առնելով արտաքին մեր վտանգները, ռեսուրսների առկայությունը` ֆինասնական, մարդկային, ժամանակային սղությունը պետք է իրականացնել գոնե իշխանափոխություն, հակառակ համակարգափոխության: Այսինքն՝ մինիմալ ծրագիրը իշխանափոխությունն է, իսկ մաքսիմալը` համակարգափոխությունը: Ես կարծում եմ, առաջինը շատ հեշտ կիրականացվի: Երկար չենք սպասելու: Մեծ գրող Րաֆֆին գրել է. «Մեզանում ամեն օգտավետ առաջարկություններ, ամեն գեղեցիկ մտքեր շատ անգամ մնում են անկատար, որ կամ ոչինչ չենք շինում, իսկ եթե կամենում ենք մի գործ կատարել, ցանկանում ենք անպատճառ ամեն ինչ միանգամից կատարել, քանի որ այդ «ամեն ինչի» հարյուրերորդ մասը իրագործելու համար ոչ միջոցներ ունենք և ոչ`պատրաստակամություն: Մենք գործը փոքրից սկսելու սովոր չենք>: Եկեք գործը փոքրից սկսենք: Թող լինի 100 դրամ, թող լինի թոշակ, թող լինի պուրակ, շենք: Մենք պետք է հաշվի առնենք, որ ամեն այդպիսի օջախից ծնվում է ապագա քաղաքացին:

Իսկ այն, որ քաղաքական ուժերի հնարավոր միավորման և մեկ օրակարգի ձևավորման մասին են խոսում, որքանո՞վ այն կարող է կենսունակ լինել:

Նորից գանք Մայդանին, և հիշենք, որ Մայդանի որոշումները վավերացնում էր Ռադան, իրենց Ազգային ժողովը: Ռադայում շարժման ընթացքում պատգամավորների հոսք եղավ դեպի ընդդիմություն: Մեր 4 «ոչ իշխանական» ուժերը այսօր ունեն 53 ձայն: Այս ռեսուրսը չենք կարող անտեսել: Սա այն է ինչ փաստացի ունենք: Պետք է օգտագործենք այն, ինչ ունենք: Միայն քաղաքացիական փոքր խմբերը առայժմ ինքնուրույն օրակարգ չեն կարող թելադրել: Կուսակցությունների հետ, համատեղ ուժերով հնարավոր է տապալել ՀՀԿ-ական ճոճվող սյունը: Ուկրաինայում 5 կուսակցություն էր միավորվել Ռադայում: Մեզ մոտ 4-ն են: Շատ լավ է:

Իսկ նպատակը մի՞թե պետք է ՀՀԿ կոչվող սյունը քանդելը լինի, երբ մյուս ուժերն էլ ՀՀԿ-ից չեն տարբերվում, նաև ընդդիմադիրները, նրանց արդյո՞ք չպետք է մերժել, բացառել:

Անցյալ տարվա Բարևի շարժումից հետո անցել է մեկ տարի: Բավական ժամանակ է մտածելու, սխալները, բացթողումները դիտարկելու համար: Իմ կարծիքով, այսօր պետք է օգտագործել այն ռեսուրսը, այն նյութը, այն հարցերը, ինչը ունենք: Կարող ենք իհարկե մերժել: Ստեղծել նոր կուսակցություն, նոր շարժում և դրանով առաջ գնալ: Բայց այսօր ակտիվ քաղաքացիները կամ քաղաքացիական խմբերում են կամ կուսակցություններում:

Ո՞ր տարբերակը կարող է կյանքի կոչվել:

Տարբերակը արդեն ինքը կոչվել է ինքնաբերաբար, շատ անսպասելի: Դա պետք է ուղղակի տեսնենք: 4 ուժերը միացել են այդ շարժմանը: Քաղաքացիական ակտիվիստները ևս աջակցում են նրանց: Դա կենսաթոշակային շարժումն է, որը շատ գրագետ շրջանցում է շատ արգելքներ: Եվ որի գագաթնակետը մոտենում է մարտի 28-ին Սահմանադրական դատարանում: Դա երիտասարդական շարժում է:


Հղումը` այստեղ